Geachte heer/mevrouw,

Bijgaand treft u een nieuwe OR Update aan. Klik hier om de pdf vanaf de website te downloaden.

Rechtspraak

Hierbij de nieuwsbrief met daarin een korte weergave van de recent verschenen ondernemingsrechtelijke uitspraken.

Ga naar onze website (www.or-updates.nl) of klik op een or-nummer om de hele samenvatting te lezen. Daar kunt u ook gebruikmaken van onze zoekmachine om te zoeken op artikelnummer, onderwerp, advocaat, rechter en nog veel meer!

In het bijzonder wijs ik u graag op de volgende uitspraken.

Hoge Raad

Geen hoofdelijke verbondenheid bestuurder voor leningsovereenkomsten
In OR 2019-0166 gaat het om de uitleg van leningsovereenkomsten. Beoordeling daarvan is nodig vanwege de vraag of de bestuurder zich – in privé – hoofdelijk heeft verbonden tot terugbetaling van twee aanvullende leningen. De rechtbank en het hof oordeelden dat de bestuurder niet hoofdelijk verbonden is. De Hoge Raad volgt de conclusie van de A-G en doet het cassatieberoep van de geldgever af met toepassing van artikel 81 lid 1 RO.

Prejudiciële vragen inzake VEB/BP
In OR 2019-0165 komt de rechtszaak tussen VEB en BP aan de orde. De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het HvJ EU over de bevoegdheid van de Nederlandse rechter inzake VEB/BP op grond van artikel 7, punt 2 Verordening Brussel I-bis. Biedt schade op een beleggingsrekening voldoende aanknopingspunten om Nederland als ‘Erfolgsort’ te kwalificeren en wat is daarbij de betekenis van de omstandigheid dat sprake is van een collectieve actie ex artikel 3:305a BW?

Bevoorrechte vordering vof ook bevoorrecht in verhouding tot privévermogen vennoot
In OR 2019-0171 oordeelt de Hoge Raad dat vennoten ieder voor zich werkgever zijn in een vof. De vorderingen van UWV op de vof zijn daarom tevens bevoorrecht op het privévermogen van de vennoten. Vanaf de datum van het faillissement ontstane schulden zijn boedelschuld en aldus ook jegens het privévermogen van de vennoot.

Concernverrekening is faillissementsbestendig
In OR 2019-0170 oordeelt de Hoge Raad dat concernverrekening in beginsel faillissementsbestendig is.

Hof

Bestuurdersaansprakelijkheid vanwege betalingsonmacht afgewezen, geen verlichting van de stelplicht en bewijslast
In OR 2019-0160 vordert appellante van twee middellijk bestuurders vergoeding van de schade geleden door het niet voldoen van facturen vanwege betalingsonmacht van een door hen bestuurde vennootschap (bestuurdersaansprakelijkheid). Appellante draagt meerdere omstandigheden aan waarmee het vermoeden wordt geopperd dat de vennootschap baten had waarmee de vordering van appellante kon worden voldaan en dat de middellijk bestuurders vermogen hebben onttrokken. De rechtbank en het hof wijzen de vordering af. Het uiten van louter algemene vermoedens is onvoldoende voor een opdracht tot nadere bewijslevering. De feiten en omstandigheden waarop deze vermoedens worden gebaseerd, zijn naar het oordeel van het hof onvoldoende geconcretiseerd. Hierdoor ziet het hof geen aanleiding tot het verlichten van de stelplicht en bewijslast onder toepassing van de arresten HR Van Waning/Van der Vliet en HR Romme/Bakker.

Ondernemingskamer

Enquêteverzoek afgewezen, er is sprake van een zuiver vermogensrechtelijk geschil
In OR 2019-0161 staat de schending van een garantie in een koopovereenkomst centraal. Koper probeert via de enquêteprocedure het geschil in de nakoming van de koopovereenkomst te beslechten. De OK wijst het enquêteverzoek af, omdat een dergelijk geschil in beginsel niet tot de doeleinden van het enquêterecht behoort. Dit is slechts anders als het geschil ook de positie van de vennootschap en het functioneren van haar organen raakt. De OK overweegt dat de op het bestuur rustende wettelijke verplichtingen om een deugdelijke boekhouding te voeren en jaarstukken die een getrouw beeld geven van het vermogen en het resultaat van de onderneming op te maken en te publiceren, elementaire beginselen van verantwoord ondernemerschap vormen. Om die reden zal ernstige schending van die verplichtingen een gegronde reden opleveren voor twijfel aan een juist beleid of gang van zaken van de vennootschap. Daarvan is in casu echter onvoldoende sprake.

Enquêteverzoek afgewezen omdat er geen sprake is van een negatief effect op de besluitvorming en werking van de organen
In OR 2019-0162 heerst er verdeeldheid onder de aandeelhouders van een vastgoedgroep over de te volgen strategie. De minderheidsaandeelhouders starten een enquête. De OK overweegt dat het aan het bestuur is om de strategie te bepalen. Het verschil van mening binnen de AV heeft geen negatief effect op de besluitvorming en werking van de organen van de vennootschap. Het verzoek wordt dan ook afgewezen.

Verzoek tot ontheffen onderzoeker van zijn geheimhoudingsplicht toegewezen
In OR 2019-0163 verzoekt een aandeelhouder in Xeikon om de onderzoeker te ontheffen van zijn geheimhoudingsplicht, zodat de onderzoeker informatie kan verstrekken aan een deskundige in de uitkoopprocedure. De OK overweegt dat artikel 2:351 lid 3 BW inderdaad een geheimhoudingsplicht van de onderzoeker inhoudt. Hoewel de wet, anders dan artikel 2:353 lid 3 BW ten aanzien van het onderzoeksverslag, geen regeling bevat op grond waarvan aan de onderzoeker machtiging wordt verleend om mededelingen te doen uit het onderzoeksdossier, acht de OK, naar analogie van artikel 2:353 lid 3 BW, het verlenen van een dergelijke machtiging toch mogelijk. Hierbij is onder andere van belang dat het gaat om informatie die toch al tot de administratie van de vennootschap behoort en dat de vennootschap deze informatie zelf niet meer kan achterhalen. Bovendien hebben alle partijen in de uitkoopprocedure, waaronder Xeikon, er belang bij dat aan de vaststelling van de uitkoopprijs een deskundigenbericht ten grondslag ligt dat is gebaseerd op alle relevante informatie. De OK machtigt de onderzoeker om de informatie te verstrekken aan Xeikon, opdat Xeikon deze stukken kan verstrekken aan de deskundige.

Analoge toepassing artikel 2:343 BW op certificaathouder, uittreding toegewezen
In OR 2019-0164 vordert een ex-echtgenoot dat haar ex-partner haar certificaten moet overnemen. De OK oordeelt dat artikel 2:343 BW analoog moet worden toepast op de certificaathouder vanwege de in casu grote overeenkomsten met de positie van een aandeelhouder. De OK wijst uittreding toe.

Enquêteverzoek wordt afgewezen omdat in casu de wijze waarop uitvoering is gegeven aan de aandeelhoudersovereenkomst buiten de bevoegdheid van de OK valt
In OR 2019-0158 start een aandeelhouder, die tevens een managementovereenkomst met de vennootschap heeft, een enquêteprocedure in het kader van de beëindiging van deze managementovereenkomst en de daarmee samenhangende aanbiedingsplicht van zijn aandelen. Hij verzoekt onder meer inzage in de besluitvorming (notulen) van de RvC, omdat er volgens de aandeelhouder sprake was van tegenstrijdige belangen. De OK oordeelt dat een aandeelhouder geen recht heeft op notulen van de RvC-vergadering en dat bijzondere omstandigheden die hiertoe wel zouden nopen ontbreken. De OK overweegt dat het feit dat een van de commissarissen ook andere commissariaten vervult op zichzelf geen reden is om te veronderstellen dat de commissaris niet in staat is zijn taak op een integere en onbevooroordeelde wijze te vervullen. Ook is niet gebleken dat in strijd met wettelijke of statutaire bepalingen is gehandeld. Ten slotte oordeelt de OK dat de vraag of de wijze waarop uitvoering is gegeven aan de aandeelhoudersovereenkomst in strijd is met artikel 2:8 BW, buiten de bevoegdheid van de OK valt. Het enquêteverzoek wordt dan ook afgewezen.

Enquêteverzoek in Deus Ex Machina afgewezen
In OR 2019-0159 wordt in de Deus Ex Machina-saga het verzoek van aandeelhouders om te verbieden dat uitvoering wordt gegeven aan een vaststellingsovereenkomst tussen de vennootschap en een van haar aandeelhouders afgewezen. De VSO bevat onder meer paragrafen over een bindende prijsbepaling voor de aandelen door een externe partij en de (opschortende) voorwaarden voor de overname van de aandelen van de uitredende aandeelhouder. De OK stelt voorop dat het niet aan haar is de inhoud van een VSO, die per definitie geven en nemen betreft, inhoudelijk te beoordelen. De OK kijkt enkel (terughoudend) of de OK-bestuurder zich in verband met de VSO kennelijk onredelijk heeft gedragen jegens de vennootschap of haar aandeelhouders. Een tweede verzoekschrift ziet op opheffing van de overdracht ten titel van beheer van de aandelen van de uittredende aandeelhouder aan de andere OK-functionaris ten behoeve van latere overdracht. De OK overweegt dat dit verzoek is gestoeld op een onjuiste rechtsopvatting: degene aan wie de aandelen ten titel van beheer worden overgedragen, verkrijgt enkel het beheer en wordt niet beschikkingsbevoegd om aandelen te vervreemden. Hiermee ontvalt de materiële grond aan het verzoek en wordt het afgewezen. Verder wijst de OK het verzoek van eerder door de OK aangewezen OK-functionarissen dat de vennootschap de kosten van het verweer zal dragen toe, alsmede het stellen van zekerheid voor deze betaling. De OK overweegt dat functionarissen die door haar worden aangewezen in toenemende mate worden geconfronteerd met aansprakelijkstellingen. Dit terwijl zij vaak opereren in conflictueuze omgevingen waar zij orde op zaken moeten stellen. Dat rechtvaardigt een dergelijk oordeel.

Verplichting tot verhoor en recht op aanhechten verhoorverslagen door onderzoekers aan onderzoeksverslag
In OR 2019-0157 komt het enquêteverzoek inzake SNS aan bod. Het verzoek aan de raadsheer-commissaris om aanwijzingen te geven aan de onderzoekers wordt afgewezen. De voormalige bestuurders en commissarissen van SNS Reaal waren van mening te kunnen volstaan met een schriftelijke beantwoording van de vragen van de onderzoekers, onder meer vanwege een bezwaar tegen het vastleggen door de onderzoekers van de verhoren en het aanhechten van deze vaststelling aan het onderzoeksverslag. De raadsheer-commissaris stelt dat niet kan worden volstaan met een schriftelijke beantwoording. Verder mogen de onderzoekers verslagen van de verhoren aan het onderzoeksverslag hechten. De OK zal vervolgens na voltooiing van het onderzoek beslissen over het al dan niet openbaar maken van het onderzoeksverslag en de bijlagen.

Rechtbank

Vernietigbaarheid besluit moet worden ingesteld tegen de rechtspersoon
In OR 2019-0167 vorderen ontslagen bestuurders in kort geding de niet-tenuitvoerlegging van het ontslag- en benoemingsbesluit. Het gerecht in eerste aanleg oordeelt dat de vordering op grond van vernietigbaarheid van een besluit van een orgaan van een rechtspersoon tegen die rechtspersoon moet worden ingesteld. De rechtszaak is dus tegen verkeerde partijen aanhangig gemaakt. De vorderingen worden dan ook afgewezen.

Alsnog faillietverklaring wegens uitblijven vereffening
In OR 2019-0169 wordt een ontbonden vof alsnog failliet verklaard, omdat niet blijkt dat de vereffening is voltooid.

Rest mij nog u een bijzonder goede dag toe te wensen.

Met vriendelijke groet,

Emmanuel Lokin
Hoofdredacteur OR Updates