Geachte heer/mevrouw,

Bijgaand treft u een nieuwe OR Update aan. Klik hier om de pdf vanaf de website te downloaden.

Rechtspraak

Hierbij de nieuwsbrief met daarin een korte weergave van de recent verschenen ondernemingsrechtelijke uitspraken. Het betreft een selectie.

Ga naar onze website (www.or-updates.nl) of klik op een or-nummer om de hele samenvatting te lezen. Daar kunt u ook gebruikmaken van onze zoekmachine om te zoeken op artikelnummer, onderwerp, advocaat, rechter en nog veel meer!

In het bijzonder wijs ik u graag op de volgende uitspraken.

Hoge Raad

Toerekening van wetenschap van bestuurders aan de vennootschap: verjaring
In OR 2020-0335 is eiseres in cassatie in eerdere instanties veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding aan verweerster op grond van een jegens verweerster gepleegde onrechtmatige daad. Ter verdediging beroept eiseres zich op verjaring van de vordering op de voet van artikel 3:310 BW. Daartoe stelt zij dat verweerster op een eerder moment wetenschap zou hebben gehad van de onrechtmatige gedragingen, omdat een deel van de bestuurders van verweerster hier eerder van op de hoogte waren. Wetenschap van één of meer bestuurders wordt in beginsel aan de rechtspersoon toegerekend, behoudens bijzondere omstandigheden. De Hoge Raad acht dergelijke bijzondere omstandigheden in het onderhavige geval aanwezig, omdat de bestuurders bij wie de wetenschap bestond, betrokken waren bij de onrechtmatige gedragingen en dit verzwegen tegenover de overige functionarissen. Het cassatieberoep is verworpen.

Geen bestuurdersaansprakelijkheid vanwege selectieve betalingen en verhaalsonttrekking
In OR 2020-0336 oordeelt de Hoge Raad over bestuurdersaansprakelijkheid ex artikel 6:162 BW en meer in het bijzonder over selectieve betalingen en verhaalsonttrekking. Een besloten vennootschap betaalt haar werknemer niet. Na verkoop van de onderneming van de vennootschap, verricht de bestuurder van de vennootschap met de verkoopopbrengst twee selectieve betalingen en stort het restant op zijn privérekening. Na faillissement van de vennootschap, spreekt de werknemer de bestuurder aan uit hoofde van onrechtmatige daad. In eerste aanleg wijst de kantonrechter de vordering toe vanwege onrechtmatige selectieve betalingen en verhaalsonttrekking. In hoger beroep oordeelt het gerechtshof dat er een bijzondere rechtvaardiging bestond voor de selectieve betalingen, waardoor van die betalingen aan de bestuurder geen persoonlijk ernstig verwijt kan worden gemaakt. Het valt de bestuurder wel persoonlijk ernstig te verwijten dat hij gelden, door deze op zijn privérekening te storten, heeft onttrokken aan verhaal voor de schuldeisers van de vennootschap. Het causale verband tussen dit onrechtmatige handelen van de bestuurder en de schade van de werknemer, ontbreekt echter. Het gerechtshof oordeelt dat de werknemer ook onbetaald zou zijn gebleven als de bestuurder naar behoren zou hebben gehandeld, omdat de Belastingdienst als preferent schuldeiser eerst betaald had moeten worden en daarna geen bedrag zou resteren om het loon van de werknemer te voldoen. Het gerechtshof vernietigt het vonnis van de kantonrechter en wijst de vordering van de werknemer af. De cassatieklachten van de werknemer slagen niet en de Hoge Raad doet het cassatieberoep af met toepassing van artikel 81 lid 1 RO.

Hof

Disproportionele loyaliteitsregeling
In OR 2020-0331 komt de vordering van een Franse minderheidsaandeelhouder (Vivendi) om de grensoverschrijdende fusie van Mediaset te verbieden aan bod. Het betreft een fusie tussen een Italiaanse en een Spaanse vennootschap, die vervolgens opgaan in een Nederlandse vennootschap. De grieven richten zich in het bijzonder op het meervoudig stemrecht dat door middel van een loyaliteitsregeling tot stand zou komen. Anders dan in eerste aanleg wordt de vordering in hoger beroep toegewezen op basis van de loyaliteitsregeling, die volgens het hof disproportioneel is en onvolledige accountantsverklaringen bevat.

Maagdenhuis is geen stichting maar zelfstandig onderdeel van het R.K. Kerkgenootschap
In OR 2020-0329 oordeelt het hof dat het Maagdenhuis als een zelfstandig onderdeel van het R.K. Kerkgenootschap dient te worden aangemerkt (art. 2:2 BW). Er zijn geen feiten of omstandigheden gesteld of gebleken, die tot een andere conclusie kunnen leiden. Als vaststaand feit moet tevens worden aangenomen dat de beslissingen in de voorafgaande kerkelijke procedure, die het administratief beroep betreffen tegen het benoemingsdecreet van de nieuwe bestuurders, bevoegdelijk zijn genomen en de betrokken partijen binden op de wijze als bedoeld in artikel 7:904 lid 1 BW. De nieuwe bestuurders zijn door de Bisschop rechtsgeldig benoemd.

Bestuurdersaansprakelijkheid toegewezen, evenals de vernietiging van het ontslagbesluit
OR 2020-0332 gaat over een vordering op grond van bestuurdersaansprakelijkheid. De bestuurder bleef grote transacties aangaan met een onbekende partij, terwijl deze reeds meerdere malen had nagelaten te betalen. De vordering wordt door de rechtbank toegewezen en door het hof bekrachtigd. De bestuurder kan wel met succes het ontslagbesluit aanvechten, omdat hij niet voldoende in de gelegenheid is gesteld om zijn raadgevende stem te gebruiken.

Bestuurdersaansprakelijkheid wegens verkoop pand lopende een procedure afgewezen
In OR 2020-0333 stelt een verkoper dat een koopovereenkomst met betrekking tot een pand tot stand is gekomen en vordert nakoming. Terwijl het hoger beroep hierover loopt, verkoopt de verkoper het pand aan een derde. De verkoper eist een schadevergoeding van de bestuurders, omdat hun een ernstig verwijt kan worden gemaakt van de niet-nakoming. Het hof wijst deze eis af. De enkele stelling dát de vennootschap niet nakwam, is hiervoor onvoldoende. Verder is er geen sprake van een toezegging tot nakoming door de bestuurders en is er ook geen sprake van misbruik van procesrecht, zoals gesteld door de verkoper.

Zonder succes aanvechten van een ontslagbesluit
In OR 2020-0334 vecht appellant zonder succes zijn ontslag aan als medebestuurder van Stichting Rederij De Drie Geuzen. Evenals eerder de rechtbank komt het hof tot de conclusie dat gezag van gewijsde toekomt aan het reeds in een eerder gegeven beschikking vervatte oordeel dat het ontslagbesluit rechtsgeldig was genomen.

Bestuurdersaansprakelijkheid voor niet-tijdige betaling verzekeringspremies
In OR 2020-0351 wordt een bestuurder van een vennootschap aangesproken door de weduwe van een ervaren projectleider/uitvoerder in de bouw die door een ongeluk op de werkvloer om het leven is gekomen. Het hof oordeelt dat het niet betalen van de premies een ernstig verwijt oplevert en dat de bestuurder persoonlijk aansprakelijk kan worden gehouden voor de schade van de weduwe. Het had immers, aldus het hof, op de weg van de bestuurder gelegen erop toe te zien dat de verzekeringspremies werden betaald, zodat blijvend dekking bestond tegen wettelijke aansprakelijkheid op grond van schending van artikel 7:658 BW.

Bestuurdersaansprakelijkheid afgewezen
In OR 2020-0352 is geen sprake van bestuurdersaansprakelijkheid jegens een schuldeiser van de failliete vennootschap voor het weigeren de overeengekomen bankgarantie af te geven, omdat vaststaat dat de bestuurders ten tijde van deze weigering er nog van uit mochten gaan dat binnen een week de beloofde herfinanciering zou doorgaan, waarmee alle schuldeisers zouden kunnen worden betaald.

Ondernemingskamer

Aanvullende onmiddellijke voorzieningen na verzoek OK-bestuurder
In OR 2020-0328 treft de OK aanvullende onmiddellijke voorzieningen na een daartoe strekkend verzoek van de OK-bestuurder van Vermeulen Food Group. De aanvullende onmiddellijke voorzieningen moeten bewerkstelligen dat het verkoopproces van de onderneming doorgaat, welk proces ernstig wordt verstoord door de opstelling van twee betrokkenen. Eerdere voorzieningen bleken ontoereikend.

Onderzoeker verzoekt om aanwijzingen over de omvang van het onderzoek en het verslag
In OR 2020-0330 verzoekt de onderzoeker tot het geven van aanwijzingen in het kader van de uitbreiding van het onderzoek en tot het opmaken van een gecombineerd verslag. De aanwijzing in het kader van de uitbreiding van het onderzoek wordt afgewezen wegens de beperkte omvang van het onderzoek, zoals vastgelegd in de beschikking van de OK. Het is aan de onderzoeker om te beoordelen of de manier waarop is omgesprongen met de leningen bijdraagt aan het verkrijgen van de door de OK gevraagde duidelijkheid over de financiële verhoudingen tussen de betrokken vennootschappen. Nu geen van de partijen bij deze beschikking bezwaar heeft tegen het opstellen en deponeren ter griffie van de OK van een gecombineerd verslag, acht de raadsheer-commissaris het niet nodig een aanwijzing te geven ten aanzien van het neerleggen van een gecombineerd verslag.

Wanbeleid en ontbinding (Nijhuis Fabel)
In OR 2020-0327 oordeelt de OK dat uit het onderzoeksverslag wanbeleid blijkt. Het bestuur heeft stelselmatig de in het vennootschapsrecht geldende regels en (gedrags)normen genegeerd en zich de belangen van de vennootschap en haar aandeelhouders onvoldoende aangetrokken. Het verweer van de beleidsbepalende bestuurder dat situaties waar die verwijten op zien historisch zo zijn gegroeid, mag niet baten. Ondanks de passieve rol van de andere bestuurder, houdt de OK beide bestuurders verantwoordelijk voor het wanbeleid. De OK ontslaat de bestuurders en ontbindt de vennootschap voor zover het reeds genomen besluit op enig moment zou worden aangetast.

Rechtbank

Post M&A litigation
In OR 2020-0337 speelt een geschil in kort geding tussen koper en verkoper na een aandelenovername. Het geschil ontstaat rond het vaststellen van de definitieve koopprijs. Ook meent de koper dat garanties en vrijwaringen zijn geschonden. De koper eist een voorschotbetaling en inzage in documentatie van de verkoper. De verkoper eist een voorschot op de definitieve koopprijs, medewerking van de koper aan het vaststellen van de definitieve koopprijs en het aanspreken van een letter of credit. De voorzieningenrechter wijst alle vorderingen af, met uitzondering van het aanspreken van de letter of credit.

Bestuurdersaansprakelijkheid wegens fraude bij zorgdeclaraties toegewezen
OR 2020-0338 ziet op fraude bij zorgdeclaraties en de vraag of bestuurders persoonlijk aansprakelijk zijn. ASR stelt de voormalig bestuurders van een inmiddels ontbonden stichting aansprakelijk op grond van onrechtmatige daad vanwege onjuiste zorgdeclaraties. Het onrechtmatig handelen van de stichting kwalificeert als een persoonlijk ernstig verwijt zijdens de bestuurders. De rechtbank wijst de vorderingen toe.

Opzegging vof
In OR 2020-0339 is sprake van een familieruzie tussen vader en zoon, die samen een manege exploiteren in vof-verband. De vader zegt de vof per brief op aan de zoon, en zegt dat hij de onderneming als eenmanszaak zal doorzetten. De zoon stuurt vervolgens een brief met gelijke strekking aan de vader. In dit kort geding vordert de vader onder meer dat de voorzieningenrechter verklaart dat hij gerechtigd is om de vof (voorlopig) voort te zetten en te besturen met uitsluiting van de zoon. De voorzieningenrechter overweegt dat niet is gebleken van enig spoedeisend belang, zodat de verzochte voorzieningen reeds op deze grond voor afwijzing in aanmerking komen. Zou wel zijn gebleken van een spoedeisend belang, zo overweegt de voorzieningenrechter, dan komen de verzochte voorzieningen ook niet voor toewijzing in aanmerking, omdat een opzegging in beginsel alleen de vennoot die opzegt bindt en geen werking heeft jegens de andere vennoot, met de bedoeling om die andere vennoot buiten de (onderneming van de) vennootschap te zetten.

Vordering van vermeend benoemde bestuurders van een vereniging jegens de Kamer van Koophandel
In OR 2020-0340 wordt een vordering ingesteld door vermeend benoemde bestuurders van een vereniging, waarin een politieke partij huist, tegen de Kamer van Koophandel. Zij eisen (i) een verklaring voor recht dat zij rechtsgeldig als bestuurder zijn benoemd en (ii) inschrijving als bestuurder van de vereniging. De rechtbank oordeelt dat de eisers niet-ontvankelijk zijn. De gevorderde verklaring voor recht dient niet tegen de Kamer van Koophandel te worden ingesteld, maar tegen alle bij de rechtsverhouding onmiddellijk betrokken personen.

Geschil tussen aandeelhouders/bestuurders, vordering tot overdracht aandelen
In OR 2020-0341 staat in kort geding een geschil centraal tussen twee bestuurders/aandeelhouders van een café. De voorzieningenrechter oordeelt dat er onvoldoende objectieve aanknopingspunten zijn voor een straatverbod voor gedaagde, maar hij wordt wel veroordeeld zijn sleutels in te leveren en wordt geschorst als bestuurder. Gedaagde mag zijn aandelen niet vervreemden of bezwaren, maar de vordering tot teruglevering van de aandelen aan eiser wordt afgewezen vanwege het ontbreken van een spoedeisend belang.

Opheffing beslagen wegens bestuurdersaansprakelijkheid afgewezen, bedrag wel gematigd
In OR 2020-0342 wordt in kort geding opheffing van beslagen gevorderd die zijn gelegd op grond van nog lopende procedures over toerekenbare tekortkoming in de nakoming van een koopovereenkomst van vastgoed en bestuurdersaansprakelijkheid daarvoor. De voorzieningenrechter acht het voorzienbaar dat de koopovereenkomst in de bodemprocedure in stand blijft en dat de bestuurder een persoonlijk ernstig verwijt treft en aansprakelijk is voor het ontbreken van de financiering van de nakoming. De voorzieningenrechter oordeelt dat aan het vereiste van voldoende zwaarwegend belang voor opheffing van de beslagen niet is voldaan, maar ziet wel aanleiding om het bedrag waarvoor de beslagen zijn gelegd te matigen. De voorzieningenrechter geeft partijen twee weken om te bezien of zij in overleg kunnen bepalen op welke zaken het beslag zal komen te rusten.

Ontslag bestuurder rechtsgeldig, geen recht op toegang tot de administratie
In OR 2020-0344 vecht een voormalig bestuurder van een bv zijn ontslag aan. Hij vordert inzage in de administratie en vordert de betaling van een voorschot op een schadevergoeding wegens het onterechte ontslag als statutair bestuurder. De voorzieningenrechter wijst beide vorderingen af, omdat het ontslagbesluit rechtsgeldig is. Ook de managementovereenkomst is met het ontslag beëindigd. De ontslagen bestuurder heeft geen recht op toegang tot de administratie.

Bestuurdersaansprakelijkheid na turboliquidatie wegens ontvangen subsidie
In OR 2020-0345 oordeelt de rechtbank dat zowel de bestuurders als een dochtervennootschap van een door middel van turboliquidatie ontbonden vennootschap aansprakelijk zijn voor de betaalde voorschotten van een subsidie aan de ontbonden vennootschap die door de provincie Zuid-Holland zijn betaald, terwijl niet aan de voorwaarden voor toekenning van de subsidie is voldaan.

Bestuurdersaansprakelijkheid wegens gedeclareerde niet-verleende zorg
In OR 2020-0346 is Thuiszorg Naborgh aansprakelijk voor onrechtmatig gedeclareerde zorg. De onrechtmatige daad wordt aangenomen in verband met structureel gedeclareerde niet-verleende zorg en zorgverlening door onbevoegd personeel.

Verzoek afgewezen om vereffenaar te bevelen bestuurdersaansprakelijkheidsprocedure te schorsen
In OR 2020-0347 wordt het verzoek afgewezen om een vereffenaar te bevelen de aansprakelijkheidsprocedure jegens de bestuurders te schorsen en het faillissement aan te vragen.

Verlof tot onderhandse verkoop aandelen Hema
In OR 2020-0348 geeft de voorzieningenrechter verlof om de verpande Hema-aandelen onderhands te verkopen in het licht van de herstructurering van Hema.

Bestuurdersaansprakelijkheid (art. 2:248 lid 1 BW)
In OR 2020-0349 oordeelt de rechtbank dat de bestuurders aansprakelijk zijn op de voet van artikel 2:248 BW vanwege onder andere een vermeende schending van de boekhoudplicht, vermeende te late deponering van de jaarrekening, factoringfraude, btw-fraude en een omvangrijke overinvestering.

Bestuurdersaansprakelijkheid (art. 2:248 lid 2 BW) afgewezen
In OR 2020-0350 spreekt de curator met succes de DGA aan voor het boedeltekort vanwege een schending van artikel 2:10 BW. Een voormalige bestuurder blijft aansprakelijkheid bespaard. De door de curator ingeroepen vernietiging van een overnameovereenkomst slaagt niet, omdat er geen sprake is van een in waarde aanmerkelijk overtreffende verbintenis. Ook de Peeters/Gatzen-vordering in verband met de overnameovereenkomst wordt afgewezen.

Opzegtermijn van twaalf maanden toegestaan
OR 2020-0353 ziet op de ontbinding van de arbeidsovereenkomst van een statutair bestuurder. De contractuele opzegtermijn van twaalf maanden is toegestaan, gelet op de leeftijd van werkneemster (65 jaar) en haar precaire verhouding als enige statutair bestuurder.

Rest mij nog u een bijzonder goede dag toe te wensen.

Met vriendelijke groet,

Emmanuel Lokin
Hoofdredacteur OR Updates