Update
Uitspraken van 20-07-2021 tot 31-08-2021
Redactie: prof. mr. E.C.H.J. Lokin, mr. drs. K.H. Boonzaaijer en mr. E.H. Leemreis.
Geachte mevrouw/heer,
Bijgaand treft u een nieuwe OR Update aan.
Rechtspraak
In deze nieuwsbrief vindt u een overzicht van de rechtspraak die de afgelopen twee weken op www.or-updates.nl is gepubliceerd.
Onderaan deze mail vindt u handige linkjes met weekoverzichten per instantie en kunt u de pdf met alle nieuw toegevoegde samenvattingen van ondernemingsrechtelijke uitspraken vanaf de website downloaden.
Ik licht de volgende uitspraak hier voor u uit:
Bestuurders/Lonis q.q. – Weerlegging bewijsvermoeden artikel 2:248 lid 2 BW
In OR 2021-0260 worden de (indirect) bestuurders van een drietal failliete vennootschappen door de curator aangesproken op grond van artikel 2:248 BW. Het hof heeft voor recht verklaard dat de bestuurders aansprakelijk zijn op grond van artikel 2:248 BW. Wegens schending van de boekhoudplicht wordt op grond van artikel 2:248 lid 2 BW aangenomen dat sprake is van kennelijk onbehoorlijk bestuur. Daarnaast wordt vermoed dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement. De bestuurders hebben gesteld dat het handelen van een voormalig bestuurder een belangrijke oorzaak is van het faillissement. Het hof heeft overwogen dat hiermee het bewijsvermoeden van lid 2 niet is weerlegd, omdat sprake is van collectieve aansprakelijkheid. De Hoge Raad oordeelt dat ook het handelen of nalaten van een bestuurder dat geen onbehoorlijke taakvervulling oplevert, kan worden aangevoerd ter weerlegging van het bewijsvermoeden. Het is niet nodig dat sprake is van een van buiten komende oorzaak. Omdat het hof dat niet heeft onderkend, casseert de Hoge Raad.
Onze zoekfunctie
Wist u dat OR Updates uit meer bestaat dan deze nieuwsbrief?
Onze website biedt u bijvoorbeeld de mogelijkheid om op doeltreffende wijze de database te doorzoeken, zodat u de voor u relevante uitspraken kunt vinden. Zo kunt u bijvoorbeeld zoeken op onderwerp, instantie, rechter of advocaat.
Kijk hier voor meer informatie over de mogelijkheden.
Inzenden eigen rechtspraak
Beschikt u zelf over een nog niet gepubliceerde uitspraak die relevant is voor de ondernemingsrechtpraktijk en rechtsontwikkeling, dan kunt u mailen naar or-updates@budh.nl. Wij stellen dat erg op prijs.
Vragen of opmerkingen
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over deze nieuwsbrief, dan kunt u mailen naar info@boomjuridisch.nl.
Met vriendelijke groet,
Emmanuel Lokin
Hoofdredacteur OR Updates
Hoge Raad
Hof
- Gerechtshof Den Haag Gasservice c.s. zijn van mening dat Eneco niet langer een openbaar nutsbedrijf is in de zin van de statuten van Gasservice en dat Eneco daarom een deel van haar certificaten moet prijsgeven. Het hof stelt echter vast dat destijds bij het verkrijgen van de certificaten door Eneco aan haar dispensatie is verleend. 06-07-2021
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden In deze procedure stelt een pensioenfonds de bestuurder van een expeditiebedrijf aansprakelijk voor de gedurende de bestuursperiode door het bedrijf niet aan het pensioenfonds afgedragen pensioenpremies. De kantonrechter heeft de vordering in eerste instantie toegewezen. In hoger beroep oordeelt het hof dat de bestuurder niet aansprakelijk is voor de niet afgedragen pensioenpremies tijdens zijn bestuursperiode op grond van artikel 23 Wet Bpf omdat de driejaarstermijn van dit artikel buiten de bestuursperiode van de bestuurder valt. De bestuurder is voorts niet aansprakelijk op grond van onrechtmatige daad, omdat niet is voldaan aan de stelplicht. 29-06-2021
- Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam OK; (concern)enquête. Binnen een geschil over de nalatenschap van de overleden bestuurder en houder van 90% van de aandelen in Nipe Beheer B.V. verzoekt diens weduwe de OK een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken bij Nipe en gelieerde vennootschappen te gelasten. De OK wijst het verzoek strekkende tot de concernenquête af, omdat geen sprake is van centrale leiding zoals bedoeld in artikel 2:24b BW. Daarbij kan ook geen onderzoek worden gelast naar de gang van zaken bij een naar Duits recht opgerichte vennootschap. Wel acht de OK de weduwe ontvankelijk in haar verzoek ten aanzien van Nipe en gelast een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken. Het functioneren en de belangen van deze vennootschap worden geschaad door het gebrek aan bestuur en de kennelijke onmacht van belanghebbenden om een nieuwe bestuurder te benoemen door het geschil over de nalatenschap. De OK benoemt bij wijze van onmiddellijke voorziening tevens een OK-bestuurder. 24-06-2021
- Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam OK; enquête. Vaststelling verantwoordelijken voor wanbeleid bij Delco. De OK kan ook de verantwoordelijkheid van individuele personen vaststellen. Door de Hoge Raad is in Text Lite reeds gesanctioneerd dat een enquête zich ook kan uitstrekken tot individuele personen die het orgaan uitmaken (HR 4 juni 1997, NJ 1997/671). Dat de vaststelling van verantwoordelijkheid in de zaak Text Lite plaatsvond in het kader van een oordeel over kostenverhaal, betekent niet dat dit niet kan als afzonderlijke vaststelling in een dictum (dus zonder vaststelling omtrent kostenverhaal), aldus de OK. Toets omtrent redelijkheid en in redelijkheid gemaakte kosten van verweer blijft bij OK-functionaris. 23-06-2021
- Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam OK; enquête. De enig bestuurder van een vennootschap, tevens een van de drie aandeelhouders, verzorgt de administratie voor de vennootschap tegen een te hoge kostenvergoeding. Ook stalt hij geld van de vennootschap bij een van zijn ondernemingen om te voorkomen dat een derde bank beslag kan leggen ten laste van de vennootschap. Dit geld wordt echter niet terugbetaald. De OK overweegt dat de bestuurder/aandeelhouder zijn bijzondere zorgplicht jegens de minderheidsaandeelhouders heeft geschonden, gelast een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken van de vennootschap en treft onmiddellijke voorzieningen. 23-06-2021
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Het voortzetten van de onderneming met onvoldoende perspectief, onder andere door marktomstandigheden en door beperkte financieringsmogelijkheden wegens de vennootschapsstructuur, leidt tot aansprakelijkheid op de voet van artikel 2:248 BW jo. artikel 2:11 BW. 22-06-2021
- Gerechtshof 's-Hertogenbosch Het hof wijst de vorderingen van de curator tegen Belgische indirecte bestuurders van een failliete vennootschap af. Artikel 2:11 BW werkt niet in de relatie tussen een Belgische vennootschap-bestuurder en haar Belgische bestuurder(s). Het doen van selectieve betalingen aan dan wel wegsluizen van activa naar gelieerde vennootschappen komt ook niet vast te staan. 22-06-2021
- Gerechtshof Den Haag Het hof oordeelt in navolging van de rechtbank dat een (indirect) bestuurder persoonlijk aansprakelijk is tegenover obligatiehouders, wegens het opnemen van onjuiste en misleidende informatie in brochures voor de uitgifte van obligaties. Aangezien de bestuurder bij het opstellen van de brochures wist of behoorde te weten dat de daarin opgenomen – voor beleggers wezenlijke – informatie onjuist en/of onvolledig was en de obligatiehouders hierdoor in werkelijkheid grotere (financiële) risico’s liepen dan hen werd voorgespiegeld, valt hem een persoonlijk ernstig verwijt te maken. Het feit dat in de brochures is meegedeeld dat aan het beleggen in obligaties risico’s zijn verbonden, doet hieraan niet af. De schade die de obligatiehouders hebben geleden is het gevolg van het feit dat zij op basis van onjuiste en misleidende informatie leningen hebben verstrekt aan de onderneming. Hiervoor is de bestuurder persoonlijk aansprakelijk en de schade kan daarom niet op grond van artikel 6:101 lid 1 BW (eigen schuld) worden toegerekend aan de obligatiehouders zelf. 15-06-2021
- Gerechtshof Amsterdam De administratie van een failliete bv voldoet niet aan de eisen die artikel 2:10 BW daaraan stelt, omdat de administratie geen verklaring biedt voor onttrekkingen in contanten door de bestuurder. Het hof bekrachtigt de vonnissen van de rechtbank dat de bestuurder aansprakelijk is op grond van artikel 2:248 BW. 08-06-2021
- Gerechtshof 's-Hertogenbosch Crediteuren vorderen vernietiging van paulianeuze rechtshandelingen op grond van artikel 3:45 BW en schadevergoeding op grond van bestuurdersaansprakelijkheid wegens betalingsonwil en frustratie van verhaal door voormalig bestuurders van ABC Wonen B.V. Het hof laat de vernietiging door de rechtbank in stand en houdt beide bestuurders aansprakelijk. 01-06-2021
- Gerechtshof Amsterdam Hoger beroep in een geschil omtrent de correctie van de koopprijs van aandelen. In een bindend adviesprocedure stellen de deskundigen vast dat de koopovereenkomst een leemte bevat. De leemte in de koopovereenkomst moet volgens het hof worden ingevuld aan de hand van wat in deze situatie de meest waarschijnlijke uitkomst zou zijn geweest, indien de partijen de onderhandelingen hadden voortgezet en tot overeenstemming zouden zijn gekomen. 18-05-2021
- Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam OK; enquête. Een middellijk meerderheidsaandeelhouder, tevens middellijk bestuurder, van een vennootschap wordt door de minderheidsaandeelhouders verweten dat hij met name zichzelf en zijn familie heeft bevoordeeld, ten nadele van de vennootschap. De OK overweegt dat de meerderheidsaandeelhouder de uit de wet en rechtspraak voortvloeiende (zorgvuldigheids)normen niet heeft nageleefd. De verkoop van een dochtervennootschap van de vennootschap aan de zoon van de meerderheidsaandeelhouder van de vennootschap tegen een prijs die ogenschijnlijk aanmerkelijk lager is dan de reële marktwaarde zonder instemming van de andere aandeelhouders, is volgens de OK in beginsel onverenigbaar met de norm van artikel 2:8 lid 1 BW. De OK beveelt een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken van de vennootschap en de (klein)dochterondernemingen (concernenquête) en treft onmiddellijke voorzieningen. 12-05-2021
Rechtbank
- Rechtbank Noord-Holland De rechtbank heropent de vereffening van Daalimpex Vastgoed B.V. De curatoren hebben bij de afwikkeling van het faillissement een bedrag van ongeveer € 50.000 op de boedelrekening over het hoofd gezien, vermoedelijk omdat het faillissement samen met dat van een groot aantal groepsvennootschappen is afgewikkeld. 15-07-2021
- Rechtbank Overijssel Deze zaak betreft een geschil over de overdracht van aandelen aan een legataris. Erflater heeft bij testament door middel van een legaat zijn aandelen in een vennootschap toegekend aan zijn neef. De executeur in de nalatenschap is voornemens de aandelen aan de neef over te dragen. De broers van erflater en mede-aandeelhouders zijn het daar niet mee eens en menen dat de aandelen eerst aan hen moeten worden aangeboden. In geschil is welk artikel uit de statuten van de vennootschap van toepassing is in dit geval. De broers hebben conservatoir beslag tot levering gelegd en zij hebben de executeur en de erfgenaam gedagvaard. De neef heeft zich aan de zijde van de erfgenaam in de procedure gevoegd. De vordering in conventie wordt afgewezen. In reconventie wordt het beslag opgeheven en wordt bepaald dat de broers moeten gehengen en gedogen dat de aandelen aan de neef worden geleverd. 13-07-2021
- Rechtbank Amsterdam De vereffening van een coöperatie wordt heropend, zodat de curator van een failliete vennootschap de coöperatie in rechte kan betrekken in het kader van een paulianaprocedure. 08-07-2021
- Rechtbank Rotterdam Een crediteur stelt (indirect) bestuurders en een zustermaatschappij aansprakelijk. De rechtbank oordeelt dat de onderneming niet is overgenomen, zodat van vereenzelviging geen sprake is. Ook zijn de bestuurders niet aansprakelijk, omdat de financiële problemen en een conflict met een opdrachtgever pas ontstonden na het sluiten van de overeenkomst. 30-06-2021
- Rechtbank Noord-Nederland Een vennootschap heeft via haar accountant haar schuldeisers aangeschreven met de mededeling dat zij in financieel zwaar weer verkeert en hen verzocht mee te werken aan een schuldsanering. Meerdere schuldeisers hebben in dat kader hun vordering overgedragen aan (uiteindelijk) een zustervennootschap van de vennootschap voor 20% van de nominale waarde. De zustervennootschap heeft de vorderingen voor het volledige bedrag verrekend met een schuld die zij had aan de vennootschap. De vennootschap gaat uiteindelijk failliet. Op vordering van de curator oordeelt de rechtbank dat de (indirect) bestuurders aansprakelijk zijn op grond van artikel 2:9 jo. 2:11 BW, omdat zij het voordeel van de schuldsanering niet ten gunste van de vennootschap hebben gebracht. 23-06-2021
- Rechtbank Gelderland Een door de rechtbank benoemde vereffenaar is autonoom in de uitoefening van zijn taak. Hij is niet gebonden aan de aanwijzingen van andere organen van de vennootschap. Hij mag zich als advocaat stellen en kan een vordering die tegen de vennootschap is ingesteld (deels) erkennen. 10-06-2021
- Rechtbank Midden-Nederland Aandeelhouder van een assurantiekantoor vordert terugbetaling van leningen verstrekt aan het assurantiekantoor, alsmede vernietiging van een besluit tot emissie van aandelen in een dochtervennootschap van het assurantiekantoor als gevolg waarvan het aandeelhouderschap van de aandeelhouder in de winstgevende activiteiten van de groep zijn verwaterd en hij in zijn verhaalsmogelijkheden wordt benadeeld doordat het assurantiekantoor na de emissie nog maar een fractie van de aandelen in de dochtervennootschap houdt. Rechtbank wijst de vordering tot terugbetaling van de lening toe. Het emissiebesluit wordt vernietigd wegens strijd met artikel 2:8 BW, omdat de aandeelhouder onvoldoende over het emissiebesluit is geïnformeerd en er ernstig door is verwaterd, maar de daaropvolgende rechtshandeling van uitgifte van aandelen blijft in stand. 09-06-2021
- Rechtbank Amsterdam Er is geen sprake van betalingsonwil, maar van betalingsonmacht. Slechts onder zeer bijzondere omstandigheden is sprake van onzorgvuldig handelen als geen financiering wordt aangetrokken om schulden te voldoen. Van dergelijke bijzondere omstandigheden is niet gebleken. 02-06-2021
- Rechtbank Midden-Nederland Bevoedheidsincident. De vernietiging van een besluit van een rechtspersoon staat in verband met de rechtszekerheid niet ter vrije bepaling van partijen. Op de vordering tot vernietiging van een besluit kan dus niet in arbitrage worden beslist, omdat de overeenkomst tot arbitrage niet mag leiden tot de vaststelling van rechtsgevolgen die niet ter vrije bepaling van de partijen staan (art. 1020 lid 3 Rv). Ondanks de arbitrageclausule acht de rechtbank zich daarom bevoegd te oordelen over een vordering tot vernietiging van goedkeuringsbesluiten die de algemene vergadering van een vennootschap nam. 10-02-2021