Update
Geachte mevrouw/heer,
Bijgaand treft u een nieuwe OR Update aan.
Rechtspraak
In deze nieuwsbrief vindt u een overzicht van de rechtspraak die de afgelopen periode op www.or-updates.nl is gepubliceerd.
Onderaan deze mail vindt u handige linkjes met weekoverzichten per instantie en kunt u de pdf met alle nieuw toegevoegde samenvattingen van ondernemingsrechtelijke uitspraken vanaf de website downloaden.
Wij lichten de volgende uitspraken hier voor u uit:
Hoge Raad 21 april 2023, OR 2023-0097, De Bok q.q./R. c.s.
Het Hof Den Haag heeft de bestuurders van een aantal failliete vennootschappen aansprakelijk gehouden op grond van artikel 2:248 BW, maar de aansprakelijkheid beperkt tot 10% van het boedeltekort. De reden daarvoor is onder meer dat de bestuurders niet zijn verrijkt ten koste van de vennootschappen. De curator stelt cassatieberoep in tegen deze beslissing. De Hoge Raad bevestigt zijn uitspraak dat artikel 2:248 lid 4 BW een limitatieve opsomming van gronden voor matiging bevat. Deze gronden hoeven echter niet restrictief te worden uitgelegd. De matigingsbevoegdheid is niet beperkt tot gevallen waarin het boedeltekort groter is dan de schade die door het onbehoorlijke bestuur is veroorzaakt. Wel moet de rechter goed motiveren welke omstandigheden tot de matiging leiden. In dit geval is de motivering van het hof ontoereikend. Naar het oordeel van het hof hebben de bestuurders ernstig verwijtbaar gehandeld, onder meer door een herschikking binnen de groep door te voeren waardoor tegoeden of voordelen terechtkwamen bij andere aan de bestuurders gelieerde vennootschappen en niet bij de (jegens de schuldeisers) onderling verbonden vennootschappen van de groep. Met het oog op deze overwegingen acht de Hoge Raad het oordeel dat concrete aanwijzingen voor persoonlijke verrijking ontbraken onbegrijpelijk. De Hoge Raad casseert en verwijst het geding naar het Hof Amsterdam.
Gerechtshof Den Haag 11 april 2023, OR 2023-0102, Aansprakelijkheid bestuurder en toezichthouders Stichting World Expo Milaan
Een opdrachtnemer stelt de bestuurder en toezichthouders van een stichting aansprakelijk voor het onbetaald laten van facturen onder een tussen de stichting en de opdrachtnemer gesloten overeenkomst. De rechtbank wees de vorderingen af. In hoger beroep oordeelt het hof dat niet is bewezen dat de bestuurder bij het tot stand komen van de overeenkomst heeft gezegd dat er financiële dekking was. Naar het oordeel van het hof is het verwijtbaar dat de bestuurder niet kritischer naar de verrichtingen van de fondsenwervers heeft gekeken, maar is die onzorgvuldigheid niet zodanig dat sprake is van een persoonlijk ernstig verwijt. Ten aanzien van de aansprakelijkheid van de toezichthouders oordeelt het hof dat de raad van toezicht gedurende geruime tijd ervan is uitgegaan dat de gepresenteerde begroting een betrouwbaar beeld verschafte en geen eigen onderzoek hiernaar behoefde te worden verricht, maar dat de raad van toezicht adequaat heeft gehandeld nadat het vermoeden was gerezen dat de opgestelde begrotingen een onjuist beeld gaven. Verder miskennen de grieven dat per afzonderlijk lid van de raad van toezicht moet worden beoordeeld of dit lid een persoonlijk ernstig verwijt treft. Het hof bekrachtigt het vonnis van de rechtbank in eerste aanleg.
Rechtbank Overijssel 30 maart 2023, OR 2023-0104, Vordering tot toelating als lid van een vereniging
Een aspirant-lid dat voldoet aan de kwalitatieve eisen van lidmaatschap zoals neergelegd in de statuten van een vereniging, heeft zich aangemeld als lid. Zijn verzoek wordt door het bestuur vanwege een ledenstop niet gehonoreerd. Het aspirant-lid vordert vervolgens in kort geding de vereniging op straffe van een dwangsom te veroordelen om hem als lid in te schrijven. De voorzieningenrechter wijst de vordering af. Een vereniging kan op grond van het grondwettelijke recht van vrijheid van vereniging niet worden verplicht om personen als lid toe te laten. Onder bepaalde omstandigheden kan de weigering van het lidmaatschap onrechtmatig zijn, bijvoorbeeld in gevallen waarin het aspirant-lid een groot belang heeft bij het verkrijgen van het lidmaatschap en een redelijke grond voor weigering ontbreekt. Daarvan is in casu echter geen sprake en ook is het handelen niet in strijd met de eisen van redelijkheid en billijkheid.
Onze zoekfunctie
Wist u dat OR Updates uit meer bestaat dan deze nieuwsbrief?
Onze website biedt u bijvoorbeeld de mogelijkheid om op doeltreffende wijze de database te doorzoeken, zodat u de voor u relevante uitspraken kunt vinden. Zo kunt u bijvoorbeeld zoeken op onderwerp, instantie, rechter of advocaat.
Kijk hier voor meer informatie over de mogelijkheden.
Inzenden eigen rechtspraak
Beschikt u zelf over een nog niet gepubliceerde uitspraak die relevant is voor de ondernemingsrechtpraktijk en rechtsontwikkeling, dan kunt u mailen naar or-updates@budh.nl. Wij stellen dat erg op prijs.
Vragen of opmerkingen
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over deze nieuwsbrief, dan kunt u mailen naar info@boomjuridisch.nl.
Met vriendelijke groet,
Karel Boonzaaijer, Corinne Kuipers, Evert Leemreis en Emmanuel Lokin
Hoofdredactie OR Updates
Hoge Raad
Hof
- Gerechtshof Den Haag Een opdrachtnemer stelt de bestuurder en toezichthouders van een stichting aansprakelijk voor het onbetaald laten van facturen onder een tussen de stichting en de opdrachtnemer gesloten overeenkomst. De rechtbank wees de vorderingen af. In hoger beroep oordeelt het hof dat niet is bewezen dat de bestuurder bij het tot stand komen van de overeenkomst heeft gezegd dat er financiële dekking was. Naar het oordeel van het hof is het verwijtbaar dat de bestuurder niet kritischer naar de verrichtingen van de fondsenwervers heeft gekeken, maar is die onzorgvuldigheid niet zodanig dat sprake is van een persoonlijk ernstig verwijt. Ten aanzien van de aansprakelijkheid van de toezichthouders oordeelt het hof dat de raad van toezicht gedurende geruime tijd ervan is uitgegaan dat de gepresenteerde begroting een betrouwbaar beeld verschafte en geen eigen onderzoek hiernaar behoefde te worden verricht, maar dat de raad van toezicht adequaat heeft gehandeld nadat het vermoeden was gerezen dat de opgestelde begrotingen een onjuist beeld gaven. Verder miskennen de grieven dat per afzonderlijk lid van de raad van toezicht moet worden beoordeeld of dit lid een persoonlijk ernstig verwijt treft. Het hof bekrachtigt het vonnis van de rechtbank in eerste aanleg. 11-04-2023
- Gerechtshof 's-Hertogenbosch Een bv stelt beroep in tegen haar faillietverklaring, omdat zij door middel van turboliquidatie zou zijn opgehouden te bestaan. Het hof laat het faillissement in stand. De turboliquidatie is niet ingeschreven in het handelsregister, zodat onvoldoende aannemelijk is gemaakt dat de bv daadwerkelijk is ontbonden. Voor zover de schuldenaar wel is ontbonden kan hij toch failliet worden verklaard vanwege het bestaan van (potentiële) baten, waaronder een bestuurdersaansprakelijkheidsvordering. 06-04-2023
- Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam OK; enquête. Twee broers hebben jarenlang op basis van vertrouwen samengewerkt binnen een agrarisch concern met diverse vennootschappen waarvan zij formeel (indirect) bestuurder zijn. De verhouding tussen de broers is echter sinds ruim tien jaar in toenemende mate verstoord. De broers wensen tot een splitsing van de onderneming te komen, maar zijn daar tot op heden niet in geslaagd. De broers zijn het erover eens dat tussen hen sprake is van een verstoorde verhouding die leidt tot een impasse in het bestuur en in de algemene vergadering van de concernvennootschappen en dat op die grond moet worden getwijfeld aan een juist beleid en een juiste gang van zaken van deze vennootschappen. Zij hebben ieder afzonderlijk een enquêteverzoek ingediend en daarbij de OK verzocht om bij wijze van onmiddellijke voorziening onder meer een derde persoon te benoemen tot bestuurder van (een deel van) de vennootschappen. De OK gelast een concernenquête, benoemt een derde als zelfstandig vertegenwoordigingsbevoegd bestuurder met beslissende stem, die tevens een minnelijke regeling zal beproeven. De aanwijzing van een onderzoeker wordt voorlopig aangehouden. 08-03-2023
- Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam OK; enquête. De advocaat-generaal van het OM heeft de OK verzocht een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van Centric Holding B.V. c.s. en om onmiddellijke voorzieningen te treffen voor de duur van de procedure. Bij eerdere mondelinge uitspraak heeft de OK de verzoeken reeds toegewezen, waaronder de schorsing van bestuurder Sanderink en de overdracht van vrijwel alle door hem gecontroleerde aandelen aan een tijdelijk beheerder. Na mondelinge behandeling ter zitting handhaaft de OK de eerder getroffen onmiddellijke voorzieningen en wijst de OK het aanvullend verzoek van Centric toe tot overdracht van ook het laatste aandeel van Sanderink ten titel van beheer aan een beheerder. Voldoende is gebleken dat de bestuurders zonder ingrijpen van de OK niet bij machte zijn om de belangen van de vennootschap en de privébelangen van Sanderink gescheiden te houden. 27-01-2023
Rechtbank
- Rechtbank Midden-Nederland Een statutair bestuurder is door de algemene vergadering ontslagen en zijn arbeidsovereenkomst is vervolgens opgezegd. Vlak voor zijn vakantie is hij per direct op non-actief gezet, in zijn vakantie is de algemene vergadering gepland die direct na zijn vakantie plaatsvond. De redenen voor zijn ontslag zijn de bestuurder dermate laat meegedeeld, dat hij zich niet heeft kunnen voorbereiden op de algemene vergadering waarbij hij vervolgens ook niet aanwezig was. Dit is in strijd met onder meer goed werkgeverschap en de rechtbank kent de bestuurder daarom een billijke vergoeding toe. 18-04-2023
- Rechtbank Noord-Nederland Een curator stelt een stichting als bestuurder aansprakelijk, onder meer omdat eerder had moeten worden ingegrepen en de herstructureringsmaatregelen anders hadden gemoeten. De rechtbank wijst de vordering af. Anders dan de curator heeft betoogd, heeft het bestuur gehandeld zoals van het bestuur verwacht mocht worden. Dat niet alle herstructureringsmaatregelen succesvol waren, doet daaraan niet af. Ook is niet gebleken dat onnodig een prepack is gedaan. 12-04-2023
- Rechtbank Rotterdam Een voormalig werknemer van een bv vordert betaling van dividend omdat hij op grond van afspraken met de aandeelhouders ‘economisch aandeelhouder’ zou zijn. De rechtbank wijst zijn vorderingen af. Levering van aandelen geschiedt bij notariële akte (art. 2:196 lid 1 BW). Niet in geschil is dat notariële levering van aandelen in de bv aan eiser niet heeft plaatsgevonden. Hiermee staat vast dat hij geen aandeelhouder van de bv is geworden en geen aanspraak kan maken op dividend. 05-04-2023
- Rechtbank Overijssel Een aspirant-lid dat voldoet aan de kwalitatieve eisen van lidmaatschap zoals neergelegd in de statuten van een vereniging, heeft zich aangemeld als lid. Zijn verzoek wordt door het bestuur vanwege een ledenstop niet gehonoreerd. Het aspirant-lid vordert vervolgens in kort geding de vereniging op straffe van een dwangsom te veroordelen om hem als lid in te schrijven. De voorzieningenrechter wijst de vordering af. Een vereniging kan op grond van het grondwettelijke recht van vrijheid van vereniging niet worden verplicht om personen als lid toe te laten. Onder bepaalde omstandigheden kan de weigering van het lidmaatschap onrechtmatig zijn, bijvoorbeeld in gevallen waarin het aspirant-lid een groot belang heeft bij het verkrijgen van het lidmaatschap en een redelijke grond voor weigering ontbreekt. Daarvan is in casu echter geen sprake en ook is het handelen niet in strijd met de eisen van redelijkheid en billijkheid. 30-03-2023
- Rechtbank Den Haag Het bestuur van een failliete bv wordt door de rechtbank in deze zaak aansprakelijk gehouden voor het boedeltekort vanwege schending van de administratie- en deponeringsplicht. Vervolgens staat de vraag centraal of gedaagde als feitelijk beleidsbepaler kan worden aangemerkt en in die hoedanigheid de vennootschap heeft gebruikt om hypothecaire leningen te verkrijgen en verbouwingen te bekostigen. De curator stelt dat sprake is van gefingeerde arbeidsovereenkomsten en machtsuitoefening door de ‘medewerker’ als ware hij bestuurder ten behoeve van het aanschaffen van woningen in privé en het bekostigen van de verbouwing van die woningen. De rechtbank laat de curator toe nader bewijs te leveren. 15-03-2023