Update
Geachte mevrouw/heer,
Bijgaand treft u een nieuwe OR Update aan.
Rechtspraak
In deze nieuwsbrief vindt u een overzicht van de rechtspraak die sinds de vorige nieuwsbrief op www.or-updates.nl is gepubliceerd.
Onderaan deze mail vindt u handige linkjes met weekoverzichten per instantie en kunt u de pdf met alle nieuw toegevoegde samenvattingen van ondernemingsrechtelijke uitspraken vanaf de website downloaden.
Wij lichten de volgende uitspraken hier voor u uit:
Rechtbank Midden-Nederland 4 oktober 2023, OR 2023-0229, Aandeelhoudersgeschil geldigheid besluiten
Deze procedure betreft een vervolg op de bekende Apotheek Eemnes-arresten. Twee aandeelhouders die beiden 50% van de aandelen in een vennootschap houden, hebben een geschil over mogelijk verzuim van de aanbiedingsregeling door een van de aandeelhouders. Gedurende dat geschil vindt een algemene vergadering plaats waarin een van de aandeelhouders niet wordt opgeroepen. In deze vergadering wordt besloten over te gaan tot een aandelenemissie en statutenwijziging. Nadat de andere aandeelhouder jaren later kennisneemt van deze besluiten vordert hij een verklaring voor recht dat de besluiten nietig zijn dan wel dat de besluiten worden vernietigd. De rechtbank oordeelt dat de besluiten niet nietig zijn. Wel oordeelt de rechtbank dat de besluiten in strijd zijn met de redelijkheid en billijkheid van artikel 2:8 BW. De aandeelhouders hadden namelijk afgesproken om als gelijkwaardige aandeelhouders samen te werken. De aandeelhouder had volgens de rechtbank geïnformeerd moeten worden over de aanstaande besluiten waaronder de aandelenemissie. De rechtbank zal de besluiten op grond van artikel 2:15 lid 1 sub b jo. 2:8 BW vernietigen en de gevolgen van de besluiten moeten ongedaan worden gemaakt.
Rechtbank Noord-Holland 20 september 2023, OR 2023-0230, Kort geding weigering noodzakelijke goedkeuring door medeparticipanten voor overdracht participaties. Met wenk.
Eiser en gedaagden participeren in een rederij. Partijen bezitten participaties in meerdere vof’s en aandelen in meerdere bv’s. In de vof-overeenkomst staat onder meer dat toetreding of vervanging van vennoten zonder goedkeuring van alle vennoten niet mogelijk is. Eiser verplicht zich in een vaststellingsovereenkomst tot overdracht van zijn participaties. Gedaagden weigeren hiervoor goedkeuring te geven. Eiser vordert in kort geding voor de rechtbank Noord-Holland veroordeling van gedaagden tot het verlenen van onvoorwaardelijke goedkeuring voor de overdracht. De voorzieningenrechter oordeelt op basis van een belangenafweging dat gedaagden misbruik van recht maken door goedkeuring voor de overdracht te weigeren. In een wenk onder de samenvatting plaatst Anne-Mieke Dumoulin-Siemens de uitspraak in de context van de jurisprudentie op het gebied van misbruik van meerderheidsmacht.
Rechtbank Den Haag 7 november 2023, OR 2023-0237, De faillietverklaring van een ontbonden en verdwenen bv. Met wenk
Een schuldeiser vraagt het faillissement aan van een ontbonden bv. De vereffenaar heeft nagelaten aangifte van het faillissement te doen, terwijl dat wel verplicht was omdat de schulden de baten overtroffen. De vereffening is beëindigd en de bv is uitgeschreven uit het handelsregister. De rechtbank oordeelt dat de schuldeiser aannemelijk moet maken dat de ontbonden vennootschap nog baten heeft. Omdat professionele partijen, namelijk een advocaat en een accountant, de vereffening op zich hebben genomen, ligt de lat voor het aannemelijk maken van baten hoger dan bij turboliquidatie. De schuldeiser heeft deze hogere lat niet geraakt, zodat het faillissementsverzoek wordt afgewezen. Samantha Renssen analyseert in haar wenk de uitspraak van de rechtbank en meent dat het niet logisch is dat een extra voorwaarde in het leven wordt geroepen voor de faillissementsaanvraag, terwijl de vereffenaar in strijd met de wet heeft nagelaten eigen aangifte van het faillissement te doen.
Rechtbank Den Haag 5 oktober 2023, OR 2023-0226, Kort geding schorsing lid 50Plus
Het bestuur van 50Plus ontzet een lid van de partij uit het lidmaatschap van de vereniging, kort voordat de algemene vergadering van de partij bijeen zou komen om te stemmen over het ontslag van het bestuur en de vaststelling van de kieslijst voor de komende verkiezingen. Hierop stelt het lid beroep in bij de interne commissie van beroep, welke commissie in een voorlopige voorziening het ontzettingsbesluit schorst. Ondanks dat het bestuur stelt dat de commissie deze bevoegdheid op grond van de statuten niet heeft, oordeelt de voorzieningenrechter dat deze voorlopige beslissing gezien de omstandigheden in stand kan blijven, totdat de algemene vergadering zich over de gewraakte besluiten heeft kunnen uitspreken.
Onze zoekfunctie
Wist u dat OR Updates uit meer bestaat dan deze nieuwsbrief?
Onze website biedt u bijvoorbeeld de mogelijkheid om op doeltreffende wijze de database te doorzoeken, zodat u de voor u relevante uitspraken kunt vinden. Zo kunt u bijvoorbeeld zoeken op onderwerp, instantie, rechter of advocaat.
Kijk hier voor meer informatie over de mogelijkheden.
Inzenden eigen rechtspraak
Beschikt u zelf over een nog niet gepubliceerde uitspraak die relevant is voor de ondernemingsrechtpraktijk en rechtsontwikkeling, dan kunt u mailen naar or-updates@budh.nl. Wij stellen dat erg op prijs.
Vragen of opmerkingen
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over deze nieuwsbrief, dan kunt u mailen naar info@boomjuridisch.nl.
Met vriendelijke groet,
Karel Boonzaaijer, Corinne Kuipers, Evert Leemreis en Emmanuel Lokin
Hoofdredactie OR Updates
Hof
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden De curator van een failliete bv stelt de bestuurders aansprakelijk voor het boedeltekort. Het hof wijst de vorderingen af. Weliswaar is de publicatieplicht geschonden, maar de bestuurders hebben een andere belangrijke oorzaak van het faillissement aannemelijk gemaakt. De curator heeft, aldus het hof, verder ook niet aannemelijk kunnen maken dat het faillissement is veroorzaakt door onbehoorlijk bestuur. 14-11-2023
- Gerechtshof Den Haag Het faillissement van een vennootschap is veroorzaakt doordat meerwerk niet werd betaald in een project. De reden dat dit meerwerk niet werd betaald, is dat door de opdrachtgever ondertekende meerwerkbonnen ontbraken. De curator meent dat de administratie door het ontbreken van de meerwerkbonnen niet voldoet aan de eisen die artikel 2:10 BW hieraan stelt. Ook zou het niet volgen van de juiste procedure voor meerwerk kennelijk onbehoorlijk bestuur in de zin van artikel 2:248 lid 1 BW opleveren. Het hof oordeelt anders. Dat afgetekende meerwerkbonnen ontbreken, wil niet zeggen dat de administratie niet voldoet aan de eisen van artikel 2:10 BW. Vanwege de wijze waarop het meerwerk werd verstrekt, de tijdsdruk waaronder het project moest worden uitgevoerd en de gebruiken in de sector, levert het niet hebben van afgetekende meerwerkbonnen ook geen onbehoorlijk bestuur op in de zin van artikel 2:248 lid 1 BW. Het hof wijst verder de vorderingen van de curator in verband met vermeende onrechtmatige selectieve betalingen af. De betalingen zijn verricht voor de peildatum. Voor de betalingen bestond bovendien een rechtvaardiging. 07-11-2023
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Twee bestuurders van een stichting die zich richt op de ontwikkeling van veilige software raken in conflict met elkaar. Over en weer worden beschuldigingen gedaan van onder meer fraude, onrechtmatige concurrentie en vermogensonttrekkingen. In eerste aanleg verzoekt een van de bestuurders op grond van artikel 2:298 lid 1 BW de schorsing en het ontslag van de andere bestuurder. Daarnaast verzoekt deze bestuurder ontbinding van de stichting op grond van artikel 2:301 BW. Beide verzoeken worden door de rechtbank afgewezen. In hoger beroep wordt de beschikking van de rechtbank in stand gehouden. Het hof overweegt dat er in deze fase geen reden is om tot ontbinding, schorsing en ontslag over te gaan. De stichting functioneert en de continuïteit is niet in gevaar, zodat ontbinding naar het oordeel van de stichting niet in het belang van de stichting is. Ten aanzien van het ontslagverzoek oordeelt het hof dat in een parallel lopende dagvaardingsprocedure moet worden geoordeeld of de besluiten van het bestuur rechtsgeldig zijn genomen. Omdat verder niet voldoende is gesteld dat de bestuurder in strijd met de statuten heeft gehandeld en niet is komen vast te staan dat de betreffende bestuurder de stichting heeft geschaad, wordt ook het schorsings- en ontslagverzoek afgewezen. 09-10-2023
- Gerechtshof Den Haag Een bestuurder wendt gelden die worden beheerd door de stichting, afkomstig van obligatiehouders, niet aan ten behoeve van de met de obligatiehouders overeengekomen doeleinden, maar leent de gelden uit/maakt deze over aan partijen gelieerd aan de bestuurder zelf. Zijn dochter speelt daarbij ook een rol, nu zij constateerde dat onjuiste overboekingen zijn gedaan, maar hiervoor welbewust haar ogen sloot. Er is sprake van een onrechtmatige daad zijdens de bestuurder op grond van artikel 2:9 BW en artikel 6:162 BW. Ook de dochter is aansprakelijk, namelijk op grond van groepsaansprakelijkheid als bedoeld in artikel 6:166 BW. 05-09-2023
- Gerechtshof Amsterdam De vraag die in deze procedure heeft voorgelegen is of de bestuurders van een stichting – waar een algemene vergadering ontbreekt – op verzoek van een belanghebbende kunnen worden ontslagen (art. 2:298 lid 1 BW) met gelijktijdige benoeming van een onafhankelijke nieuwe bestuurder (art. 2:299 BW). Evenals de rechtbank wijst het hof het verzoek tot ontslag van de bestuurders af nu hen geen verwijten treffen. Het hof benoemt wel een nieuwe bestuurder naast de oude bestuurders, vanwege onduidelijkheid over hun huidige functiestatus. 08-08-2023
Rechtbank
- Rechtbank Den Haag Een schuldeiser vraagt het faillissement aan van een ontbonden bv. De vereffenaar heeft nagelaten aangifte van het faillissement te doen, terwijl dat wel verplicht was omdat de schulden de baten overtroffen. De vereffening is beëindigd en de bv is uitgeschreven uit het handelsregister. De rechtbank oordeelt dat de schuldeiser aannemelijk moet maken dat de ontbonden vennootschap nog baten heeft. Omdat professionele partijen, namelijk een advocaat en een accountant, de vereffening op zich hebben genomen, ligt de lat voor het aannemelijk maken van baten hoger dan bij turboliquidatie. De schuldeiser heeft deze hogere lat niet geraakt, zodat het faillissementsverzoek wordt afgewezen. Samantha Renssen analyseert in haar wenk de uitspraak van de rechtbank en meent dat het niet logisch is dat een extra voorwaarde in het leven wordt geroepen voor de faillissementsaanvraag, terwijl de vereffenaar in strijd met de wet heeft nagelaten eigen aangifte van het faillissement te doen. 07-11-2023
- Rechtbank Midden-Nederland De curator van een failliete bv stelt de bestuurders aansprakelijk voor het boedeltekort. Het hof wijst deze vorderingen af. Weliswaar is de administratieplicht geschonden, maar de bestuurders hebben een andere belangrijke oorzaak van het faillissement aannemelijk gemaakt. De curator heeft, aldus de rechtbank, verder ook onvoldoende onderbouwd dat sprake is geweest van onbehoorlijk bestuur. Wel is de directe bestuurder verschillende bedragen verschuldigd vanwege privé-onttrekkingen die onverschuldigd zijn betaald. 25-10-2023
- Rechtbank Overijssel De partijen in deze zaak sluiten een overeenkomst inzake de herstructurering van een concern, met als doel opbrengstmaximalisatie voor de verkoop van het concern. De aandelen in het concern worden als onderdeel van de herstructurering gecertificeerd middels een STAK. Nadat de herstructurering en verkoop hebben plaatsgevonden, eist een van de certificaathouders onderzoek naar het handelen van de bestuurder van de STAK en de verkoop van delen van het concern. De certificaathouder vordert in kort geding een gebod aan de bestuurder van de STAK om af te treden als bestuurder, een gebod om de administratie aan de door de certificaathouder benoemde nieuwe bestuurder over te dragen en een verbod voor het nemen van een besluit tot ontbinding van de STAK. De rechtbank wijst de vorderingen van de certificaathouder af, omdat de noodzaak voor het onderzoek onvoldoende is onderbouwd. De rechtbank oordeelt dat de bestuurder van de STAK, die geen partij is bij de overeenkomst, gebonden is aan de overeenkomst. Ook wordt de reikwijdte van de vrijwaringsclausule in de overeenkomst ten aanzien van de bestuurder van de STAK besproken. 23-10-2023
- Rechtbank Den Haag Het bestuur van 50Plus ontzet een lid van de partij uit het lidmaatschap van de vereniging, kort voordat de algemene vergadering van de partij bijeen zou komen om te stemmen over het ontslag van het bestuur en de vaststelling van de kieslijst voor de komende verkiezingen. Hierop stelt het lid beroep in bij de interne commissie van beroep, welke commissie in een voorlopige voorziening het ontzettingsbesluit schorst. Ondanks dat het bestuur stelt dat de commissie deze bevoegdheid op grond van de statuten niet heeft, oordeelt de voorzieningenrechter dat deze voorlopige beslissing gezien de omstandigheden in stand kan blijven, totdat de algemene vergadering zich over de gewraakte besluiten heeft kunnen uitspreken. 05-10-2023
- Rechtbank Midden-Nederland Deze procedure betreft een vervolg op de bekende Apotheek Eemnes-arresten. Twee aandeelhouders die beiden 50% van de aandelen in een vennootschap houden, hebben een geschil over mogelijk verzuim van de aanbiedingsregeling door een van de aandeelhouders. Gedurende dat geschil vindt een algemene vergadering plaats waarin een van de aandeelhouders niet wordt opgeroepen. In deze vergadering wordt besloten over te gaan tot een aandelenemissie en statutenwijziging. Nadat de andere aandeelhouder jaren later kennisneemt van deze besluiten vordert hij een verklaring voor recht dat de besluiten nietig zijn dan wel dat de besluiten worden vernietigd. De rechtbank oordeelt dat de besluiten niet nietig zijn. Wel oordeelt de rechtbank dat de besluiten in strijd zijn met de redelijkheid en billijkheid van artikel 2:8 BW. De aandeelhouders hadden namelijk afgesproken om als gelijkwaardige aandeelhouders samen te werken. De aandeelhouder had volgens de rechtbank geïnformeerd moeten worden over de aanstaande besluiten waaronder de aandelenemissie. De rechtbank zal de besluiten op grond van artikel 2:15 lid 1 sub b jo. 2:8 BW vernietigen en de gevolgen van de besluiten moeten ongedaan worden gemaakt. 04-10-2023
- Rechtbank Noord-Holland Eiser en gedaagden participeren in een rederij. Partijen bezitten participaties in meerdere vof’s en aandelen in meerdere bv’s. In de vof-overeenkomst staat onder meer dat toetreding of vervanging van vennoten zonder goedkeuring van alle vennoten niet mogelijk is. Eiser verplicht zich in een vaststellingsovereenkomst tot overdracht van zijn participaties. Gedaagden weigeren hiervoor goedkeuring te geven. Eiser vordert in kort geding voor de rechtbank Noord-Holland veroordeling van gedaagden tot het verlenen van onvoorwaardelijke goedkeuring voor de overdracht. De voorzieningenrechter oordeelt op basis van een belangenafweging dat gedaagden misbruik van recht maken door goedkeuring voor de overdracht te weigeren. In een wenk onder de samenvatting plaatst Anne-Mieke Dumoulin-Siemens de uitspraak in de context van de jurisprudentie op het gebied van misbruik van meerderheidsmacht. 20-09-2023
- Rechtbank Amsterdam Het OM vordert de verbodenverklaring van Stichting Uitbanning Genocide, nu de gedragingen van de stichting en haar oprichter discriminatoir van aard zouden zijn. De rechtbank oordeelt dat veel van de gedragingen van de stichting zijn terug te voeren op feitelijke gedragingen van haar bestuurder en dat de ontbinding van de stichting in dit geval een te ver gaande stap is waarvoor in dit geval onvoldoende belang bestaat. 14-09-2023
- Rechtbank Rotterdam In deze zaak staan verschillende vorderingen centraal. Allereerst zijn dat een vordering door de overige aandeelhouders jegens een aandeelhouder tot medewerking aan de in de aandeelhoudersovereenkomst opgenomen aanbiedingsverplichting en een spiegelbeeldige vordering door desbetreffende aandeelhouder jegens de overige aandeelhouders. De rechtbank oordeelt dat de aandeelhouder zijn aandelen dient aan te bieden aan de overige aandeelhouders, nu de aandeelhouder in zijn hoedanigheid van bestuurder/aandeelhouder een lening heeft verstrekt aan een dochtervennootschap zonder goedkeuring van de algemene vergadering. Dit heeft een aanbiedingsverplichting onder de aandeelhoudersovereenkomst geactiveerd. In een parallelle procedure heeft desbetreffende aandeelhouder toegang gevorderd tot de financiële gegevens en administratie van de vennootschap. De rechtbank oordeelt in deze procedure dat de aandeelhouder belang heeft bij toegang tot de financiële informatie waarop zij op grond van de aandeelhoudersovereenkomst recht heeft. In het kader van de waardering van de aandelen moet de aandeelhouder zich namelijk een redelijk beeld kunnen vormen van de financiële situatie van de vennootschap. De vordering tot toegang wordt toegewezen. 06-09-2023
- Rechtbank Rotterdam In deze zaak staan verschillende vorderingen centraal. Allereerst zijn dat een vordering door de overige aandeelhouders jegens een aandeelhouder tot medewerking aan de in de aandeelhoudersovereenkomst opgenomen aanbiedingsverplichting en een spiegelbeeldige vordering door desbetreffende aandeelhouder jegens de overige aandeelhouders. De rechtbank oordeelt dat de aandeelhouder zijn aandelen dient aan te bieden aan de overige aandeelhouders nu de aandeelhouder in zijn hoedanigheid van bestuurder/aandeelhouder een lening heeft verstrekt aan een dochtervennootschap zonder goedkeuring van de algemene vergadering. Dit heeft een aanbiedingsverplichting onder de aandeelhoudersovereenkomst geactiveerd. In een parallelle procedure heeft desbetreffende aandeelhouder toegang gevorderd tot de financiële gegevens en administratie van de vennootschap. De rechtbank oordeelt in deze procedure dat de aandeelhouder belang heeft bij toegang tot de financiële informatie waarop zij op grond van de aandeelhoudersovereenkomst recht heeft. In het kader van de waardering van de aandelen moet de aandeelhouder zich namelijk een redelijk beeld kunnen vormen van de financiële situatie van de vennootschap. De vordering tot toegang wordt toegewezen. 06-09-2023
- Rechtbank Midden-Nederland Een vennootschap spreekt de direct bestuurder en de indirect bestuurder aan op grond van onder meer artikel 2:9 BW. Alleen de indirect bestuurder verschijnt, waardoor de vorderingen, onder verwijzing naar artikel 2:11 BW en artikel 140 lid 3 Rv, in een vonnis op tegenspraak worden toegewezen. Mede-eisers waren enkele aandeelhouders. De rechtbank wijst hun vorderingen aanstonds af vanwege het feit dat zij niet als mede-eisers kunnen worden aangemerkt. 07-06-2023