Update
Geachte mevrouw/heer,
Bijgaand treft u een nieuwe OR Update aan.
Rechtspraak
In deze nieuwsbrief vindt u een overzicht van de rechtspraak die de afgelopen periode op www.or-updates.nl is gepubliceerd.
Onderaan deze mail vindt u handige linkjes met weekoverzichten per instantie en kunt u de pdf met alle nieuw toegevoegde samenvattingen van ondernemingsrechtelijke uitspraken vanaf de website downloaden.
Wij lichten de volgende uitspraken hier voor u uit:
Hoge Raad 17 maart 2023, OR 2023-0092, ME Beheer B.V. c.s./Nieuwe Bestuurder c.s.
In dit arrest spreekt de Hoge Raad zich voor de tweede maal uit over tegenstrijdig belang bij twee aandelentransacties uit 2005. De nieuwe bestuurder van een vennootschap verkoopt dochtermaatschappijen van de vennootschap aan een zakenrelatie van de overleden voormalig bestuurder en zet zijn werkzaamheden bij deze zakenrelatie voort. De erven van de voormalig bestuurder, tevens certificaathouders van de vennootschap, proberen de aandelentransacties in rechte aan te tasten en vorderen schadevergoeding van de nieuwe bestuurder en de zakenrelatie op grond van onrechtmatige daad. In 2011 vernietigde de Hoge Raad het arrest van het Hof Arnhem en verwees de zaak naar het Hof ’s-Hertogenbosch. Het verwijzingshof oordeelde vervolgens onder meer dat niet kan worden aangenomen dat de nieuwe bestuurder een tegenstrijdig belang had bij de transacties. In het onderhavige arrest oordeelt de Hoge Raad dat het verwijzingshof kenbaar had moeten motiveren waarom de vaststaande feiten onvoldoende waren om aan te nemen dat sprake was van een tegenstrijdig belang bij de nieuwe bestuurder. De Hoge Raad vernietigt het arrest van het Hof ’s-Hertogenbosch en verwijst het geding naar het Hof Amsterdam ter verdere behandeling en beslissing.
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 21 februari 2023, OR 2023-0091, Advocatenmaatschap en advocaten/Parkdale International B.V. en Parkdale Ltd
Een advocatenmaatschap en twee advocaten zijn betrokken bij het beheer van gelden van een buitenlandse vennootschap met een belang in een mijnbouwproject. Een van de advocaten is tevens bestuurder van de Nederlandse besloten vennootschap, die de gelden beheert en die ter zake van het beheer een verantwoordingsplicht heeft aan de buitenlandse vennootschap. De maatschap en de advocaten worden door de Nederlandse beheervennootschap aansprakelijk gesteld vanwege diverse onttrekkingen op grond van onverschuldigde betaling en de bestuurder uit hoofde van interne aansprakelijkheid vanwege het betalen van ‘leningen’ aan (de natuurlijke persoon die bestuurder is van) de bestuurder-rechtspersoon, die samen met de bestuurder het bestuur vormt van de beheervennootschap. Rechtbank en hof oordelen dat de bestuurder zijn verweren onvoldoende heeft onderbouwd. Het hof oordeelt dat het verweer onbegrijpelijk is en rekent dat de bestuurder ernstig aan, onder meer op grond van zijn beroep van advocaat en de bijzondere verantwoordingsplicht van de vennootschap jegens de buitenlandse vennootschap voor wie het geld werd beheerd. Het hof oordeelt ook dat de klachtplicht, op een schending waarvan de bestuurder zich beroept, niet van toepassing is bij interne bestuurdersaansprakelijkheid. Ook een beroep op decharge faalt omdat de algemene vergadering geen wetenschap had van de betalingen aan (de bestuurder van) de medebestuurder. De persoon die de betalingen ontving, wist vanzelfsprekend wel van de betalingen en was tevens bestuurder van de aandeelhouder-rechtspersoon die de decharge verleende, maar zijn kennis over die betalingen kan niet aan de aandeelhouder-rechtspersoon worden toegerekend. Het hof verwijst hiervoor naar het HDI/Treston-arrest van de Hoge Raad. De bestuurder wordt veroordeeld tot betaling van een bedrag gelijk aan het bedrag van de vermeende leningen. De maatschap en de advocaten worden veroordeeld om ten onrechte in rekening gebrachte declaraties en andere onttrekkingen terug te betalen.
Gerechtshof Amsterdam (OK) 16 maart 2023, OR 2023-0085, Enquête - Stichting certificaathouders Triodos Bank & VEB/Triodos Bank N.V.
Een stichting die de certificaathouders vertegenwoordigt en de VEB verzoeken de OK om een onderzoek te gelasten naar de gang van zaken van Triodos Bank N.V. Aanleiding voor het verzoek is het besluit van de bank om het faciliteren van de handel in door haar uitgegeven certificaten in haar kapitaal, gedurende enkele jaren stil te leggen. De OK oordeelt dat hoewel op onderdelen gegronde redenen bestaan om te twijfelen aan een juist beleid en een juiste gang van zaken van Triodos, de belangenafweging ertoe leidt dat het verzoek om een onderzoek te gelasten zal worden afgewezen. Het belang van Triodos en de met haar verbonden onderneming is nu gediend met een succesvolle notering van de certificaten aan een extern handelsplatform en een onderzoek zou dit proces enkel vertragen.
Onze zoekfunctie
Wist u dat OR Updates uit meer bestaat dan deze nieuwsbrief?
Onze website biedt u bijvoorbeeld de mogelijkheid om op doeltreffende wijze de database te doorzoeken, zodat u de voor u relevante uitspraken kunt vinden. Zo kunt u bijvoorbeeld zoeken op onderwerp, instantie, rechter of advocaat.
Kijk hier voor meer informatie over de mogelijkheden.
Inzenden eigen rechtspraak
Beschikt u zelf over een nog niet gepubliceerde uitspraak die relevant is voor de ondernemingsrechtpraktijk en rechtsontwikkeling, dan kunt u mailen naar or-updates@budh.nl. Wij stellen dat erg op prijs.
Vragen of opmerkingen
Mocht u vragen of opmerkingen hebben over deze nieuwsbrief, dan kunt u mailen naar info@boomjuridisch.nl.
Met vriendelijke groet,
Karel Boonzaaijer, Corinne Kuipers, Evert Leemreis en Emmanuel Lokin
Hoofdredactie OR Updates
Hoge Raad
- Hoge Raad In dit arrest spreekt de Hoge Raad zich voor de tweede maal uit over tegenstrijdig belang bij twee aandelentransacties uit 2005. De nieuwe bestuurder van een vennootschap verkoopt dochtermaatschappijen van de vennootschap aan een zakenrelatie van de overleden voormalig bestuurder en zet zijn werkzaamheden bij deze zakenrelatie voort. De erven van de voormalig bestuurder, tevens certificaathouders van de vennootschap, proberen de aandelentransacties in rechte aan te tasten en vorderen schadevergoeding van de nieuwe bestuurder en de zakenrelatie op grond van onrechtmatige daad. In 2011 vernietigde de Hoge Raad het arrest van het Hof Arnhem en verwees de zaak naar het Hof ’s-Hertogenbosch. Het verwijzingshof oordeelde vervolgens onder meer dat niet kan worden aangenomen dat de nieuwe bestuurder een tegenstrijdig belang had bij de transacties. In het onderhavige arrest oordeelt de Hoge Raad dat het verwijzingshof kenbaar had moeten motiveren waarom de vaststaande feiten onvoldoende waren om aan te nemen dat sprake was van een tegenstrijdig belang bij de nieuwe bestuurder. De Hoge Raad vernietigt het arrest van het Hof ’s-Hertogenbosch en verwijst het geding naar het Hof Amsterdam ter verdere behandeling en beslissing. 17-03-2023
- Hoge Raad Deze procedure gaat over een geschil over de correctie van de koopprijs van aandelen. In een adviesprocedure stellen de deskundigen bindend vast dat de koopovereenkomst een leemte bevat. Die leemte moet volgens het hof worden ingevuld aan de hand van wat in deze situatie de meest waarschijnlijke uitkomst zou zijn geweest indien partijen de onderhandelingen hadden voortgezet en tot overeenstemming zouden zijn gekomen. Het hof heeft daartoe aansluiting gezocht bij het gemiddelde van de laatst door partijen ingenomen standpunten, hetgeen de advocaat-generaal niet onbegrijpelijk voorkomt en wijst daartoe op de (aan het hof toekomende vrijheid hieromtrent gelet op de) inhoud van de bindende adviezen. De Hoge Raad volgt de A-G, verwerpt het cassatieberoep en doet de zaak af met een beroep op artikel 81 lid 1 RO. 11-11-2022
Hof
- Ondernemingskamer Gerechtshof Amsterdam OK; enquête. Een stichting die de certificaathouders vertegenwoordigt en de VEB verzoeken de OK om een onderzoek te gelasten naar de gang van zaken van Triodos Bank N.V. Aanleiding voor het verzoek is het besluit van de bank om het faciliteren van de handel in door haar uitgegeven certificaten in haar kapitaal, gedurende enkele jaren stil te leggen. De OK oordeelt dat hoewel op onderdelen gegronde redenen bestaan om te twijfelen aan een juist beleid en een juiste gang van zaken van Triodos, de belangenafweging ertoe leidt dat het verzoek om een onderzoek te gelasten zal worden afgewezen. Het belang van Triodos en de met haar verbonden onderneming is nu gediend met een succesvolle notering van de certificaten aan een extern handelsplatform en een onderzoek zou dit proces enkel vertragen. 16-03-2023
- Gerechtshof 's-Hertogenbosch In deze zaak wordt een bestuurder van een (inmiddels ontbonden) vennootschap persoonlijk aansprakelijk gehouden voor schade van een onbetaald gelaten leverancier. De bestuurder heeft de onderneming van de vennootschap overgeheveld naar een nieuwe vennootschap en vervolgens de vennootschap ontbonden zonder vereffening (turboliquidatie). Daarbij is de leverancier onbetaald gebleven, terwijl de voorraad van en schulden aan andere leveranciers wel naar de nieuwe vennootschap zijn overgegaan. De rechtbank oordeelt dat de bestuurder jegens de leverancier aansprakelijk is uit hoofde van oneigenlijk gebruik van turboliquidatie (onrechtmatige daad) voor een gedeelte van het bedrag dat de leverancier nog te vorderen heeft. De rechtbank stelt de schade vast op het bedrag dat de leverancier volgens de rechtbank zou hebben ontvangen bij een staking van de activiteiten en verdeling van het actief van de vennootschap conform de rang van crediteuren. De leverancier gaat in hoger beroep. Het hof beoordeelt de handelswijze van de bestuurder als betalingsonwil, vernietigt het vonnis van de rechtbank en veroordeelt de bestuurder alsnog tot betaling van het bedrag van de gehele schuld aan de leverancier. 14-03-2023
- Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Een advocatenmaatschap en twee advocaten zijn betrokken bij het beheer van gelden van een buitenlandse vennootschap met een belang in een mijnbouwproject. Een van de advocaten is tevens bestuurder van de Nederlandse besloten vennootschap, die de gelden beheert en die ter zake van het beheer een verantwoordingsplicht heeft aan de buitenlandse vennootschap. De maatschap en de advocaten worden door de Nederlandse beheervennootschap aansprakelijk gesteld vanwege diverse onttrekkingen op grond van onverschuldigde betaling en de bestuurder uit hoofde van interne aansprakelijkheid vanwege het betalen van ‘leningen’ aan (de natuurlijke persoon die bestuurder is van) de bestuurder-rechtspersoon, die samen met de bestuurder het bestuur vormt van de beheervennootschap. Rechtbank en hof oordelen dat de bestuurder zijn verweren onvoldoende heeft onderbouwd. Het hof oordeelt dat het verweer onbegrijpelijk is en rekent dat de bestuurder ernstig aan, onder meer op grond van zijn beroep van advocaat en de bijzondere verantwoordingsplicht van de vennootschap jegens de buitenlandse vennootschap voor wie het geld werd beheerd. Het hof oordeelt ook dat de klachtplicht, op een schending waarvan de bestuurder zich beroept, niet van toepassing is bij interne bestuurdersaansprakelijkheid. Ook een beroep op decharge faalt omdat de algemene vergadering geen wetenschap had van de betalingen aan (de bestuurder van) de medebestuurder. De persoon die de betalingen ontving, wist vanzelfsprekend wel van de betalingen en was tevens bestuurder van de aandeelhouder-rechtspersoon die de decharge verleende, maar zijn kennis over die betalingen kan niet aan de aandeelhouder-rechtspersoon worden toegerekend. Het hof verwijst hiervoor naar het HDI/Treston-arrest van de Hoge Raad. De bestuurder wordt veroordeeld tot betaling van een bedrag gelijk aan het bedrag van de vermeende leningen. De maatschap en de advocaten worden veroordeeld om ten onrechte in rekening gebrachte declaraties en andere onttrekkingen terug te betalen. 21-02-2023
- Gerechtshof Amsterdam Centraal in deze uitspraak staat de gang van zaken bij een uitkoopprocedure uit hoofde van artikel 2:359c BW. Een vennootschap heeft nagenoeg alle aandelen in het kapitaal van een andere vennootschap verworven en tracht middels een procedure bij de OK de resterende aandelen in haar bezit te krijgen. De OK wijst de vorderingen van eisers toe en veroordeelt gedaagden om de betreffende aandelen tegen een door haar bepaalde prijs aan de vennootschap over te dragen. 07-02-2023
- Gerechtshof Den Haag Twee via een vennootschap middellijke aandeelhouders en bestuurders van een factoring- en incassobedrijf overwegen om hun aandelen in die onderneming te verkopen. Hoewel verschillende gesprekken tussen de twee aandeelhouders worden gevoerd, bereiken zij geen overeenstemming. Desondanks gaat een van de aandeelhouders over tot verkoop van de aandelen. De aandeelhouder die is overgegaan tot verkoop van de aandelen wordt door de andere aandeelhouder aansprakelijk gesteld voor de schade die is ontstaan wegens het verkopen van de aandelen zonder toestemming. Nadat wordt geprocedeerd tot aan de Hoge Raad en de zaak wordt terugverwezen naar het gerechtshof, oordeelt het gerechtshof dat de verkopende aandeelhouder de door de andere aandeelhouder geleden schade moet vergoeden. Partijen worden veroordeeld tot het dragen van de eigen kosten van de procedure en de helft van de kosten van de aangestelde deskundige. 17-01-2023
Rechtbank
- Rechtbank Amsterdam Een aantal (indirect) belanghebbenden bij Eurocommerce-groep stellen vorderingen in jegens curatoren en Rabobank tot inzage in en afgifte van bepaalde bescheiden met een beroep op artikel 843a Rv en artikel 3:15j BW. De rechtbank wijst de vorderingen af, onder meer vanwege de afgeleide aard van de schade die de belanghebbenden stellen te hebben geleden. 05-04-2023
- Rechtbank Overijssel De curator van twee failliete bv’s stelt de bestuurder aansprakelijk voor het boedeltekort. De bv’s hebben in de achterliggende jaren de publicatieverplichting geschonden door de jaarrekening niet of te laat te deponeren. Daarmee staat het kennelijk onbehoorlijk bestuur vast. De bestuurder tracht tevergeefs het bewijsvermoeden te weerleggen. De rechtbank veroordeelt hem tot betaling van het boedeltekort. 08-03-2023
- Rechtbank Den Haag De curator van een failliete bv stelt de bestuurders aansprakelijk voor het boedeltekort c.q. de schade van de bv. De rechtbank oordeelt dat, anders dan de curator stelt, de deponeringsplicht en boekhoudplicht niet zijn geschonden en dat het ten aanzien van de aangevoerde selectieve betalingen gaat om een relatief klein bedrag waarvan niet aannemelijk is gemaakt dat deze betalingen een belangrijke oorzaak van het faillissement zijn. De rechtbank oordeelt dat de curator verder geen feiten heeft gesteld die leiden tot de conclusie dat sprake is van kennelijk onbehoorlijk bestuur. Ook de vorderingen ex artikel 2:9 BW en artikel 6:162 BW worden afgewezen. 22-02-2023
- Rechtbank Amsterdam Een advocaat is via zijn bv lid van een advocatenkantoor in de vorm van een coöperatie; de bv heeft ook een door de statuten van de coöperatie vereiste aansluitingsovereenkomst gesloten. Het bestuur van de coöperatie beëindigt op enig moment de aansluitingsovereenkomst met en het lidmaatschap van de bv na daartoe goedkeuring van de algemene vergadering te hebben gekregen. De advocaat en zijn bv vorderen voor de rechtbank de vernietiging van deze besluiten op grond van artikel 2:15 lid 1 sub a en b BW. De rechtbank oordeelt dat de besluiten niet vernietigbaar zijn. Zij zoekt daarbij aansluiting bij een arbitraal vonnis waarin is geoordeeld dat de coöperatie in redelijkheid tot de beëindiging van de lidmaatschapsverhouding en van de aansluitingsovereenkomst heeft kunnen komen. 25-01-2023