Aandeelhoudersgeschil in familiebedrijf. Maatstaven artikel 2:8 BW. Informatieplicht vennootschap jegens middellijk aandeelhouder

In een door twee broers opgericht familiebedrijf houden de beide broers en de zoon van één van hen ieder evenveel aandelen. Alle drie werken via een managementovereenkomst voor het bedrijf. De zoon tracht op enig moment zijn oom buiten spel te zetten. Laatstgenoemde dagvaardt de beide mede-aandeelhouders, de holding vennootschap en de werkmaatschappij in kort geding voor de voorzieningenrechter in de rechtbank Den Haag. Hij vordert betaling van achterstallige management fee, nakoming van verplichtingen voortvloeiend uit de managementovereenkomst, volledige toegang tot de financiële administratie van de werkmaatschappij en een verbod tot het nemen van een bestuursbesluit binnen de holdingmaatschappij tot het verhogen van de bezoldiging van de zoon als bestuurder van de werkmaatschappij. De voorzieningenrechter wijst de vorderingen tot betaling van de management fee, de nakoming van de verplichtingen uit de managementovereenkomst en tot inzage toe.

Geschil tussen bestuurders

Een bestuurder van een groep vennootschappen vordert in kort geding schorsing van zijn medebestuurder vanwege vermeende onregelmatigheden. Zijn medebestuurder meent dat ook de eisende bestuurder verwijten kunnen worden gemaakt en vordert in reconventie schorsing van de eisende bestuurder en benoeming van een (onafhankelijk) bestuurder in de vennootschappen. De voorzieningenrechter oordeelt dat schorsing een te zware maatregel zou zijn in dit geval, met een 50/50-aandelenbelang, één overblijvende bestuurder en zonder maatregelen die ervoor zorgen dat het belang van de andere bestuurder niet uit het oog wordt verloren. Daarbij weegt de voorzieningenrechter mee dat beide bestuurders een verwijt kan worden gemaakt. Alle vorderingen worden afgewezen.

Verzoek tot heropening vereffening Blokdijk B.V. afgewezen

Een bv is ontbonden en na vereffening uitgeschreven uit het handelsregister terwijl een batig banksaldo nog niet is uitgekeerd. De Kamer van Koophandel werkt niet mee aan het zonder een rechterlijke beslissing opnieuw inschrijven van de vennootschap. De vereffenaar verzoekt de rechtbank daarom de vereffening te heropenen. De rechtbank oordeelt echter dat niet is voldaan aan de voorwaarden van artikel 2:23c BW, dat volgens de rechtbank een ‘nieuwe bate’ vereist, omdat het in dit geval om een zogenoemde ‘bekende bate’ gaat, nu het banksaldo al bekend was ten tijde van beëindiging van de vereffeningsprocedure. In een wenk onder de uitspraak gaat Karel Boonzaaijer in op het beleid van de Kamer van Koophandel betreffende het opnieuw inschrijven van ontbonden rechtspersonen.

Esperaza Holding B.V./Exem Energy B.V. & Exem Oil & Gas B.V.

Deze zaak rond de gefailleerde vennootschappen Exem Energy B.V. en Exem Oil & Gas B.V., betreft het cassatieberoep op een enquêteprocedure waarin door de curatoren van de gefailleerde vennootschappen om een onderzoek naar wanbeleid en om voorlopige voorzieningen – waaronder het schorsen van de bestuurders van de gefailleerde vennootschappen – is verzocht. De OK heeft het enquêteverzoek toegewezen, maar het verzoek tot schorsing afgewezen, aangezien dit in verband met de toestand van de rechtspersonen of in het belang van het onderzoek niet vereist is. Esperaza Holding B.V. – een dochter van Exem Energy B.V. – gaat in cassatieberoep tegen deze afwijzing, maar de Hoge Raad verwerpt dit beroep en doet de zaak af met toepassing van artikel 81 lid 1 RO. Dit is in lijn met de conclusie van A-G Assink, die de cassatieklachten afweegt tegen de gelaagde structuur en doelstellingen van het enquêterecht en de discretionaire bevoegdheid van de OK.

Bereik B.V./De Watertuin Beheer B.V. en De Watertuin Hendrik Ido Ambacht B.V.

De partijen in deze zaak hebben een vaststellingsovereenkomst gesloten inzake een betalingsregeling tussen schuldeiser en schuldenaar, waarna de schuldeiser executoriaal beslag heeft laten leggen op de aandelen die de schuldenaar in een vennootschap houdt. De schuldeiser verzoekt de rechtbank om te bepalen dat de schuldeiser binnen twee jaar na de uitspraak mag overgaan tot de executoriale verkoop van aandelen die de schuldenaar in de vennootschap houdt. Daarnaast verzoekt de schuldeiser, onder verwijzing naar artikel 474g Rv en artikel 2:195 BW, vast te stellen dat de statutaire goedkeuringsregeling en statutaire regeling voor de prijsbepaling van de aandelen in de vennootschap niet van toepassing zijn op de executoriale verkoop van de aandelen in de vennootschap en te bepalen dat de levering van de aandelen dient plaats te vinden volgens de in artikel 474h Rv weergegeven procedure in plaats van de in de statuten voorgeschreven notariële akte. De rechtbank wijst de vorderingen toe. De rechtbank bespreekt in het vonnis op welke wijze en op grond van welke voorwaarden de in beslag genomen aandelen in de vennootschap mogen worden verkocht en overgedragen.

Schuldeiser/Onderaannemer

De door een onderaannemer ingeschakelde partij, die een vordering heeft op de onderaannemer wegens onbetaald gebleven facturen, vordert hoofdelijke veroordeling van de bestuurder en aandeelhouder van de onderaannemer wegens bestuurders- respectievelijk aandeelhoudersaansprakelijkheid. Volgens de ingeschakelde partij hadden de bestuurder en aandeelhouder hem moeten waarschuwen voor de betalingsonmacht van de hoofdaannemer (en als gevolg daarvan de betalingsonmacht van de onderaannemer) en hadden zij ervoor moeten zorgen dat de ingeschakelde partij niet hoefde door te werken op het betreffende project. In geschil is of de bestuurder en aandeelhouder van de onderaannemer onrechtmatig hebben gehandeld tegenover de ingeschakelde partij. De rechtbank oordeelt dat de bestuurder geen persoonlijk ernstig verwijt kan worden gemaakt en dat er ook voor aandeelhoudersaansprakelijkheid geen plaats is. Ten aanzien van het standpunt van de ingeschakelde partij dat er sprake zou zijn geweest van selectieve betaling, houdt de rechtbank iedere beslissing aan en geeft zij de bestuurder de gelegenheid een nadere toelichting te geven op de verrichte betalingen aan groepsmaatschappijen.

Curator kinderspeelparadijs/Bestuurder

De curator heeft de bestuurder van een failliete vennootschap die een kinderspeelparadijs met horecagelegenheid exploiteerde aangesproken tot betaling van het boedeltekort. De curator is van mening dat de bestuurder te lang is doorgegaan met de onderneming, terwijl deze al jarenlang verlies leed en er geen vooruitzichten bestonden dat de resultaten zouden verbeteren. Volgens de bestuurder is de onderneming failliet gegaan door met name (de gevolgen van) de coronacrisis. De rechtbank volgt de curator en oordeelt dat de bestuurder zijn taak kennelijk onbehoorlijk heeft vervuld, hetgeen tot het faillissement van de onderneming heeft geleid. De bestuurder had de onderneming naar het oordeel van de rechtbank eerder moeten beëindigen.

Enquête B.V. Beleggingsmaatschappij D.I.G.

OK; enquête. Een aandeelhouder verzoekt de OK om een onderzoek te bevelen naar de gang van zaken van een vennootschap en een derde bestuurder aan te wijzen. De vennootschap houdt zich bezig met het beheer en de exploitatie van onroerend goed. De aandeelhouder meent dat de bestuurders een kernactiviteit van de vennootschap onzorgvuldig uitvoeren door geen schriftelijke afspraken te maken en slechts selectief te factureren. De OK gaat hierin mee en oordeelt dat de bestuurders bovendien een tegenstrijdig belang hebben. Er zijn gegronde redenen om te betwijfelen of de bestuurders de vereiste zorgvuldigheid en transparantie hebben betracht. De OK beveelt daarom een onderzoek en wijst een derde bestuurder aan met beslissende stem.

Prospex Holding B.V. en Aventurijn Holding B.V./[gedaagde] B.V.

Binnen een groep met twee bestuurders, tevens indirect aandeelhouders/certificaathouders, verhoogt een van de bestuurders – Persoon 2 – zelfstandig zijn managementvergoeding. De andere bestuurder – Persoon 1 – gaat hiermee niet akkoord en beëindigt de managementovereenkomst. Voorts beëindigt hij de betaling van de managementvergoeding en vordert hij in kort geding dat gedaagde, de holdingmaatschappij van Persoon 2, haar certificaten en aandeel aanbiedt. Gedaagde vordert herstel van de managementpositie, doorbetaling van de managementvergoeding, dat Persoon 1 de statuten en de governancedocumenten naleeft en dat geen besluiten worden genomen zonder overleg met gedaagde, of haar toestemming indien vereist. Volgens de voorzieningenrechter is de managementovereenkomst niet rechtsgeldig beëindigd. Hierdoor vervalt de aanbiedingsplicht. Herstel van de positie van Persoon 2 wordt niet toegewezen. De managementvergoeding wordt wel doorbetaald en Persoon 1 dient de governancedocumenten na te leven.

Full Fill B.V./Triple Dot B.V. c.s. - Onrechtmatige verrijking en interne bestuurdersaansprakelijkheid wegens privé-onttrekkingen en persoonlijke relatie van bestuurder met werknemer

De voormalig (indirect) bestuurder van een vennootschap wordt veroordeeld tot betaling van het geld dat zij voor privédoeleinden en zonder akkoord van de (indirect) medebestuurder aan de vennootschap heeft onttrokken op grond van ongerechtvaardigde verrijking (art. 6:212 BW). Ook veroordeelt de rechtbank voornoemde bestuurder tot betaling van de door de vennootschap geleden schade wegens onbehoorlijk bestuur. De persoonlijke betrokkenheid van de bestuurder bij een werknemer van de vennootschap maakt namelijk dat de bestuurder zich ter voorkoming van belangenverstrengeling (art. 2:239 lid 6 BW) had moeten onthouden van besluitvorming aangaande deze werknemer.