Bestuurdersaansprakelijkheid en paulianeuze betalingen aan bestuurder

De curator van een failliete bv stelt de bestuurders aansprakelijk voor het boedeltekort en vordert tevens een verklaring voor recht dat bedragen aan ‘managementfee’ en ‘beheerskosten’ paulianeus aan een van de bestuurders zijn betaald en daarom rechtsgeldig zijn vernietigd. De rechtbank wijst de vorderingen toe. Wat betreft de aansprakelijkheidsvordering oordeelt de rechtbank dat de administratie niet op orde is en dat de jaarrekeningen te laat zijn gedeponeerd. Een andere belangrijke oorzaak van het faillissement dan de kennelijk onbehoorlijke taakvervulling door het bestuur, is niet aannemelijk gemaakt. Ook het beroep op matiging wordt afgewezen.

Geen opheffing conservatoire beslagen na afwijzing bestuurdersaansprakelijkheidsvordering rechtbank

Een vennootschap die kluizen verhuurde, is failliet verklaard nadat een grote hoeveelheid goud uit een van haar kluizen was verdwenen. De curator heeft de bestuurders aansprakelijk gesteld voor het boedeltekort, maar de rechtbank heeft deze vordering afgewezen. De curator heeft hoger beroep ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank. De curator heeft voorts ten laste van de bestuurders conservatoir beslag gelegd op diverse vermogensbestanddelen. In dit kort geding wordt opheffing van de door de curator gelegde beslagen gevorderd. De voorzieningenrechter weegt de belangen van de bestuurders af tegen het belang van de curator. Omdat de curator belang heeft bij behoud van verhaalsmogelijkheden en de bestuurders hun belang bij opheffing van het beslag onvoldoende aannemelijk hebben gemaakt, laat de voorzieningenrechter de beslagen in stand.

Indirect bestuurders van Nowa Wies B.V./Beekman q.q.

Twee indirect bestuurders stellen hoger beroep in tegen een vonnis waarin zij aansprakelijk zijn gehouden op de voet van artikel 2:48 BW wegens schending van de administratieplicht. In hoger beroep oordeelt het hof dat het causaliteitsvermoeden van artikel 2:248 lid 2 BW genoegzaam is ontzenuwd en dat anderszins onvoldoende is gesteld om kennelijk onbehoorlijke taakvervulling op de voet van artikel 2:248 lid 1 BW aan te nemen. Wel houdt het hof de bestuurders aansprakelijk op de voet van artikel 2:9 BW, vanwege het onverplicht instemmen met een huuropzegging. Er is ernstig verwijtbaar gehandeld door in te stemmen met het per direct opzeggen van de huur terwijl de huurovereenkomst voor vijf jaar was afgesloten en dus nog geruime tijd doorliep. De disculpatiemogelijkheid van artikel 2:9 lid 2 BW is weliswaar ook van toepassing op de indirect bestuurders, maar baat hen in casu niet.

Collect & Legal Services Group B.V./Twaelf Provinciën Gerechtsdeurwaarders B.V. c.s.

Een deurwaarderskantoor heeft twee aandeelhouders en bestuurders. Een van de aandeelhouders, die 51% van de aandelen houdt, heeft de activiteiten van het deurwaarderskantoor ondergebracht in een nieuw opgerichte vennootschap. Deze aandeelhouder heeft een algemene vergadering bijeengeroepen om opdracht te geven voor de aanvraag van het faillissement. De andere aandeelhouder en bestuurder vordert in kort geding een verbod om de faillissementsaanvraag te agenderen en ter stemming te brengen in een algemene vergadering. De voorzieningenrechter wijst de vordering toe, omdat de andere aandeelhouder anders de mogelijkheid wordt ontnomen om een onderzoek in te stellen naar de overdracht van de activiteiten aan de nieuw opgerichte vennootschap en maatregelen te nemen tegen de 51%-aandeelhouder.

Enquêteverzoek SBK Art Limited Liability Company/Fortenova Group

OK; enquête. Een certificaathouder van de Fortenova Group verzoekt de OK een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van de Fortenova Group en tot het treffen van onmiddellijke voorzieningen. De verzoeker is samen met een andere certificaathouder gesanctioneerd vanwege de Russische invasie in Oekraïne. Door de vergadering van certificaathouders is een besluit genomen om de zeggenschap binnen de vergadering van certificaathouders te wijzigen, ten gunste van een niet-gesanctioneerde certificaathouder. Ook is het mandaat van het bestuur van de werkmaatschappij vergroot. Vanwege de sancties zijn de aan Rusland gelieerde certificaathouders uitgesloten om gebruik te maken van hun stemrecht. Hierdoor was de verzoeker niet in staat om tegen het besluit te stemmen. De OK oordeelt dat de verweersters voldoende en overtuigend hebben toegelicht dat het belang van de continuïteit van de onderneming vergt dat zij niet onder invloed staat van haar gesanctioneerde Russische certificaathouders. Het verzoek wordt daarom afgewezen.

Werkmaatschappij/Staatssecretaris van Financiën

Twee directeuren-minderheidsaandeelhouders werken voor een werkmaatschappij op basis van een managementovereenkomst die gesloten was tussen de werkmaatschappij en de persoonlijke houdstermaatschappijen van de directeuren-minderheidsaandeelhouders. De directie van de werkmaatschappij wordt op basis van een managementovereenkomst met elk van de twee houdstermaatschappijen door die twee houdstermaatschappijen gevoerd. Deze houdstermaatschappijen stellen daartoe elk de arbeidskracht van hun enige aandeelhouder en enige bestuurder aan de werkmaatschappij ter beschikking. De directeuren-minderheidsaandeelhouders hebben elk een arbeidsovereenkomst met hun eigen houdstermaatschappij. Met het oog op de heffing van premies werknemersverzekeringen worden de directeuren-minderheidsaandeelhouders door de Belastingdienst als verplicht verzekerde werknemers van de werkmaatschappij aangemerkt. De Hoge Raad moet zich uiteindelijk uitspreken over de vraag of de arbeidsverhouding al dan niet kwalificeert als een arbeidsovereenkomst in de zin van het burgerlijk recht. De Hoge Raad oordeelt dat het oordeel van het hof dat naar civiel recht moet worden uitgegaan van dienstbetrekkingen tussen de werkmaatschappij en de aandeelhouders, zonder nadere motivering niet begrijpelijk is. De uitspraak van het hof wordt vernietigd en terugverwezen.

Enquête B.V. Landgoed Den Alerdinck II

OK; enquête. Deze zaak gaat over een familielandgoed dat gebukt gaat onder een familieruzie. Het landgoed is in eigendom van een besloten vennootschap, waarvan de aandelen gecertificeerd zijn. De verhouding tussen twee van de drie certificaathouders (dit zijn de kinderen die op het landgoed wonen), is ernstig verstoord. In een eerdere beschikking oordeelde de OK dat het aanhoudende conflict zijn weerslag heeft op het bestuur van de STAK, de algemene vergadering, de raad van commissarissen en de bestuurder van de vennootschap en dat aannemelijk is dat hierdoor de continuïteit van de vennootschap wordt bedreigd. De OK heeft in de desbetreffende beschikking het enquêteverzoek toegewezen en een onderzoek gelast. In de onderhavige vervolgbeschikking verzoeken twee certificaathouders de OK om bij wijze van onmiddellijke voorziening een onafhankelijk bemiddelaar aan te wijzen, om alsnog tot een oplossing van de geschillen tussen de certificaathouders te kunnen komen. De OK wijst dit verzoek toe.

Fortenova Group Stak Stichting c.s./SBK Art Limited Liability Company

Een administratiekantoor ontzegt gesanctioneerde certificaathouders de toegang tot de vergadering van certificaathouders en deelt mede dat de stemrechten van de gesanctioneerde certificaathouders buiten beschouwing zullen worden gelaten. In het door een van de certificaathouders gestarte kort geding oordeelt de voorzieningenrechter in eerste aanleg dat het administratiekantoor de certificaathouder gedurende een bepaalde periode toegang moet verlenen tot de certificaathoudersvergadering en moet worden toegestaan haar stemrecht uit te oefenen ter zake van bepaalde agendapunten. In hoger beroep komt het hof tot het oordeel dat de vorderingen van de certificaathouder, onder meer gelet op de door de Europese Commissie en de in Nederland bevoegde autoriteit gegeven guidance met betrekking tot de uitleg van de sanctieregels, alsnog moeten worden afgewezen. Die guidance houdt kort gezegd in dat stemrechten kunnen gelden als economische middelen, namelijk immateriële activa die kunnen worden gebruikt om tegoeden, goederen of diensten te verkrijgen. Die moeten dus worden bevroren. In de overwegingen van het hof speelt ook het uitgangspunt mee dat sanctiemaatregelen maximaal effect dienen te hebben en duidelijk en voorspelbaar dienen te zijn. Het vonnis van de voorzieningenrechter, dat leidt tot een systeem waarbij steeds per agendapunt moet worden bezien of gelet op de sanctieregelgeving stemrechten mogen worden uitgeoefend of dat ontheffing bij de bevoegde autoriteiten moet worden gevraagd, strookt ook niet met die gewenste effectiviteit. Het hof vernietigt het vonnis van de voorzieningenrechter.

Curator/Prezidente Capital Fund VII B.V. c.s.

Een curator in het faillissement van een natuurlijk persoon wenst aanspraak te maken op vermogensbestanddelen van vennootschappen uit de vennootschapsstructuur waarin deze persoon is betrokken. De curator doet daarbij een beroep op het leerstuk van vereenzelviging en misbruik van identiteitsverschil. De rechtbank overweegt dat de maatstaf voor vereenzelviging in de rechtspraak strikt en slechts bij uitzondering wordt toegepast. De curator heeft onvoldoende feiten en omstandigheden gesteld die tot de conclusie kunnen leiden dat van dergelijke uitzonderlijke omstandigheden sprake is. Voorts is de curator niet ontvankelijk in zijn subsidiaire vordering dat een van de vennootschappen op grond van artikel 2:216 BW verplicht is winstuitkeringen te doen, zodat deze toevallen aan de failliete boedel. De rechtbank oordeelt dat een beroep op artikel 2:216 BW alleen kan worden gedaan door de directe aandeelhouders van desbetreffende vennootschap en dus niet door de curator.

Drenth q.q./Bestuurders

Een curator stelt de bestuurder en indirect bestuurder van een failliete bv aansprakelijk voor het boedeltekort. De vennootschap beschikt nauwelijks over administratie, terwijl enige vorm van administratie van inkomsten en uitgaven wel mag worden verwacht. De rechten en verplichtingen van de vennootschap moeten immers duidelijk zijn. Hieraan staat niet in de weg dat het een kleine onderneming betreft die minder dan een jaar actief is geweest; ook een dergelijke onderneming moet over voldoende informatie beschikken. De (indirect) bestuurder heeft daarom de administratieplicht geschonden. De bestuurder voert een causaliteitsverweer en voert onder andere haar ziekte aan als andere belangrijke oorzaak van het faillissement. Dit verweer wordt echter gemotiveerd verworpen.